Ung thư thực quản thường gặp ở nam giới, cách phòng ngừa hiệu quả nhất

Bệnh ung thư thường gặp tại Việt Nam

Ung thư thực quản là một trong 10 loại ung thư thường gặp ở nam giới, đứng thứ 3 trong các bệnh lý ung thư đường tiêu hóa sau ung thư đại trực tràng và ung thư dạ dày. Theo số liệu của GLOBOCAN 2018 mỗi năm trên thế giới có khoảng 500.000 ca được chẩn đoán mới và 450.000 ca tử vong vì ung thư thực quản.

Theo TS.BS Bùi Ánh Tuyết - Trưởng khoa Nội soi thăm dò chức năng - Bệnh viện K, tại Việt Nam, ung thư thực quản đứng thứ 15 trong những bệnh ung thư thường gặp nhất với 2.411 chẩn đoán mới, 2.222 ca tử vong mỗi năm và tỷ lệ mắc 8,7/100,000 dân.

Phần lớn bệnh nhân ung thư thực quản được phát hiện ở giai đoạn muộn với các triệu chứng rõ ràng như nuốt vướng, nghẹn tăng dần, ho khàn tiếng do khối u xâm lấn vào tổ chức lân cận, giai đoạn này thường không thể phẫu thuật được, điều trị hóa xạ trị đồng thời thường được chỉ định nhưng tiên lượng xấu tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ đạt 20 %.

Những ngườ thường xuyên uống rượu, bìa và hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao gấp 10 lần người bình thường.

Mới đây Bệnh viện K có tiếp nhận một trường hợp nam bệnh nhân 53 tuổi ở Hải Phòng có tiền sử hút thuốc và uống rượu có triệu chứng nuốt nghẹn đã lâu. Bệnh nhân được các bác sĩ phát hiện bị tổn thương ung thư thực quản giai đoạn sớm, chưa di căn hạch. Đối với bệnh nhân này, các bác sĩ không phải phẫu thuật mổ mở mà tiến hành cắt hớt tổn thương bằng phương pháp nội soi phóng đại.

Một trường hợp khác là nam bệnh nhân 42 tuổi ở Hà Nam bị đau lưng kéo dài và khi đi kiểm tra sức khoẻ thì các bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị ung thư thực quản. Các bác sĩ của Bệnh viện K cũng đã tiến hành phẫu thuật cắt tổn thương bằng phương pháp nội soi phóng đại.

Theo PGS.TS Lê Văn Quảng - Phó Giám đốc bệnh viện K, việc bệnh nhân đến các cơ sở y tế khám bệnh ở giai đoạn muộn khiến hiệu quả của việc chữa bệnh bị giảm rất nhiều. Chẩn đoán bệnh ở giai đoạn sớm có vai trò quyết định trong điều trị và tiên lượng bệnh lý ung thư thực quản giúp tăng hiệu quả và giảm chi phí điều trị đáng kể. Tỷ lệ sống sau 5 năm của nhóm bệnh nhân phát hiện sớm có thể đạt trên 90 % (theo nhiều nghiên cứu tại Nhật Bản).”

Làm sao để phát hiện sớm ung thư thực quản

Các bác sĩ tiến hành nội soi cho bệnh nhân nghi ung thư thực quản.

Ung thư thực quản sớm là tổn thương ung thư khu trú tại lớp niêm mạc và dưới niêm mạc và chưa xâm lấn vào cơ thực quản. Trước đây việc chẩn đoán ung thư thực quản chủ yếu dựa vào nội soi xác định tổn thương và sinh thiết làm xét nghiệm mô bệnh học. Nhưng nội soi ống mềm với ánh sáng trắng thường khó phát hiện được tổn thương sớm tại thực quản do tổn thương nhỏ và có màu sắc tương đối đồng nhất với niêm mạc xung quanh.

Các bác sĩ Bệnh viện K sử dụng hệ thống máy nội soi nội soi nhuộm màu phóng đại OLYMPUS-CV190 hiện đại nhất giúp hình ảnh sắc nét, hiển thị rõ tổn thương dù là nhỏ nhất, có chức năng nhuộm màu bằng ánh sáng và phóng đại trên 100 lần, giúp phân tích rõ ràng vi cấu trúc và vi mạch máu của tổn thương, đưa ra nhận định chính xác về tính chất tế bào học của tổn thương, phân biệt tổn thương ung thư và không ung thư từ đó đưa ra hướng can thiệp kịp thời cho người bệnh. 

“Mục đích của việc nội soi phóng đại này là giúp phát hiện sớm mốt số ung thư đường tiêu hóa thuờng gặp như ung thư dạ dày, thực quản, đại tràng…”, TS.BS Bùi Ánh Tuyết cho biết.

Việc ứng dụng công nghệ xử lý hình ảnh cao cấp để chẩn đoán và phân loại ung thư thực quản không chỉ đơn thuần là để tầm soát, phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm mà mục tiêu chính yếu của bệnh viện là điều trị tổn thương ung thư ở ngay giai đoạn sớm bằng can thiệp qua nội soi ESD - cắt tách dưới niêm mạc qua nội soi.

Khi phát hiện những tổn thương bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá kĩ bằng ánh sáng trắng, ánh sáng nhuộm màu và chất nhuộm chuyên dụng trong nội soi để đánh giá cấu trúc bề mặt. Nếu là ung thư giai đoạn sớm sẽ tiến hành những thủ thuật can thiệp ESD để đảm bảo cắt trọn khối tổn thương và giảm tối đa tỷ lệ tái phát. Phương pháp này thực hiện tỉ mỉ, can thiệp tối thiểu nâng cao chất lượng cuộc sống và thời gian sống cho người bệnh.

“Can thiệp qua nội soi giúp giảm thiểu thời gian nằm điều trị, tiết kiệm chi phí và hạn chế xâm lấn nâng cao chất lượng cuộc sống  cho bệnh nhân”, PGS.TS Lê Văn Quảng cho biết. 

Làm sao để phòng ngừa ung thư thực quản?

Một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều rau xanh và hoa quả giàu vitamin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư thực quản.

“Yếu tố nguy cơ chính của ung thư thực quản là lạm dụng rượu bia và hút thuốc là, những người uống rượu thường xuyên có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao gấp 10 lần người bình thường. Độ tuổi thường gặp nhất mắc căn bệnh này là khoảng 50 đến 60 tuổi. Cũng theo nhiều nghiên cứu chế độ ăn giàu đạm và chất béo sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh, ngược lại chế độ ăn nhiều rau xanh và hoa quả giàu vitamin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Để phòng ngừa ung thư thực quản, mọi người nên hạn chế ăn nhiều thịt, chất béo có nguồn gốc từ đạm động vật; bổ sung đầy đủ chất xơ từ lúa mạch, trái cây, rau tươi, các vitamin E, C, và A …và duy trì chế độ sinh hoạt năng động, luyện tập thể dục thường xuyên.

Những nguời có tiền sử bệnh lý đường tiêu hóa, trong gia đình có nguời thân từng mắc ung thư thực quản, dạ dày, đại tràng..., hoặc khi có triệu chứng sụt cân không rõ lý do, nuốt vướng ngẹn, đầy bụng… thì nên đi khám ngay để tầm soát, phát hiện và điều trị kịp thời.” TS.BS Bùi Ánh Tuyết chia sẻ.

Nếu như trước đây, người mắc ung thư thực quản thường gặp ở độ tuổi trên 50 thì giờ đây căn bệnh này có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Tại bệnh viện K, trung bình mỗi ngày tiếp nhận khoảng 5 trường hợp mắc ung thư thực quản, đặc biệt có những bệnh nhân mắc căn bệnh này ở độ tuổi rất trẻ. Đó là hồi chuông cảnh báo, mọi người cần đi khám sức khỏe định kỳ, tầm soát phát hiện sớm để điều trị kịp thời.