Tết Đoan Ngọ, ăn gì để "diệt sâu bọ" hút may mắn, tài lộc cho nửa cuối năm

Người miền Bắc thường thắp hương vào buổi sáng sớm, sau đó cả nhà ăn rượu nếp và các loại quả như vải thiều, mận để "giết" sâu bọ. Sau đó trưa sẽ ăn các món mặn từ thịt vịt. Ngoài ra mâm cúng còn có các loại chè, bánh trôi, bánh chay, xôi oản, chè kho.

Trong khi đó mâm cúng Tết Đoan Ngọ của người miền Trung và miền Nam thì có thêm bánh tráng, chè kê và nhất định không thể thiếu bánh tro (bánh ú).

Nếu chuẩn bị mâm cỗ cúng, ngoài những món truyền thống như xôi gấc, nem rán, gà luộc...có thể làm thêm những món tùy sở thích của các thành viên trong gia đình như bò xào, thịt kho tàu, cá rán, cá kho.

Dù cúng như thế nào cũng cần phải có 3 thứ thuộc về cơ bản trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ là: rượu nếp, bánh tro và hoa quả đúng mùa.

Nói chung thực đơn các món rất đa dạng, tùy văn hóa mỗi gia đình, mỗi địa phương, chứ không quy định quá nghiêm ngặt.

Vì điều quan trọng nhất trong ngày Tết giết sâu bọ là để con cháu được tỏ lòng biết ơn với tổ tiên và trân trọng những điều đẹp đẽ của tạo hóa. Vậy nên dù mâm cúng sơ sài hay đủ đầy, dù cúng chay hay cúng mặn, cũng đều cần được chuẩn bị và tiến hành với lòng thành kính và nghiêm túc.

1. Cơm rượu nếp

Không biết từ bao giờ mà món cơm rượu nếp lại trở thành món đặc trưng có thể tiêu diệt được sâu bọ và phổ biến ở cả 3 miền Bắc – Trung – Nam.

Người xưa cho rằng các loại thức ăn có vị chua, cay, ngọt, nóng có khả năng tiêu diệt được những loại giun, sán, ký sinh trùng, vi khuẩn... trong cơ thể. Và cơm rượu nếp chính là món ăn hội tụ tất cả những yếu tố đó, kèm theo mùi thơm nồng đặc trưng của gạo nếp lên men, khiến cho “sâu bọ” bị “say” và tiêu diệt.

Tuy nhiên, đối với những ai có “tửu lượng” kém thì không nên ăn nhiều cơm rượu nếp, kẻo bị say đấy nhé!

2. Các món ăn từ thịt vịt

Vào những ngày này, các khu chợ ở miền Bắc và miền Trung trở nên rộn ràng hơn với cảnh mua bán vịt, đây chính là thời điểm vịt vào mùa, thịt béo hơn và thơm ngon hơn.

Vì thế nhiều món ăn từ thịt vịt được chế biến trong bữa cơm gia đình, trong đó phổ biến là món tiết canh vịt, bún măng vịt, thịt vịt quay, hay vịt làm gỏi, nấu cháo... Tất cả đều hấp dẫn và tươi ngon.

3. Bánh tro, bánh ú

Bánh tro có nhiều tên gọi khác nhau như bánh gio, bánh âm, bánh ú... với nhiều biến thể và hình dáng khác nhau, là món ăn không thể thiếu của người miền Nam và Nam Trung Bộ trong dịp Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5.

Người ta quan niệm dân gian, ăn bánh tro vào ngày này thì bệnh tật trong người sẽ được tiêu tan, cây cối, hoa màu sẽ bị tiêu diệt hết sâu bọ. Vì mùa hè nóng bức, dễ sinh bệnh, ăn các món ăn có tính thiên nhiên, thực vật, dễ tiêu sẽ rất tốt cho sức khỏe. Đặc trưng nhất chính là chiếc bánh tro được làm từ gạo nếp ngon, gói trong lá chuối tươi và nấu bằng củi cây khô, rơm rạ...

4. Hoa quả theo mùa

Tháng 5 là tháng các loại hoa quả, trái cây bắt đầu vào mùa chín rộ. Người nông dân quan niệm trái chín phải thu hoạch đúng thời điểm và thu hoạch nhanh để tránh khi hái dở dang sẽ bị dơi, sâu bọ, chim chóc kéo đến ăn hết.

Mùa này đi khắp chợ, các sạp trái cây, đâu đâu cũng thấy rất nhiều mận, đào, vải thiều, mít, xoài, chôm chôm... Nếu thiếu đi những thức ngon này thì ngày Tết Đoan Ngọ sẽ thiếu đi nhiều ý nghĩa.

5. Các loại xôi chè

Xôi chè có thể ăn quanh năm, nhưng vào ngày “giết sâu bọ”, tùy mỗi vùng miền sẽ ăn các món đặc trưng khác nhau như miền Bắc ăn chè đậu xanh, chè mật gạo nếp, miền Trung ăn chè kê, chè hạt sen, người miền Nam thì ăn chè trôi nước...

Các món ăn sẽ được đem cúng tổ tiên và sau đó cả nhà quây quần bên nhau cùng ăn vui vẻ.

6. Chè trôi nước

Người miền Bắc thường có tục lệ ăn bánh trôi vào Tết Hàn thực (3/3 âm lịch) nhưng người miền Nam lại ăn chè trôi nước vào 5/5. Bánh trôi được làm từ bột nếp, nhân đậu xanh ăn kèm với nước cốt dừa. Theo quan niệm dân gian thì món được làm từ gạo nếp có khả năng diệt sâu bọ tốt.

7. Tục lệ “tắm tiên”

Ngoài việc nấu nướng và ăn các món ăn truyền thống, một số khu vực ven biển, sông suối ở miền Bắc còn có tục lệ “tắm tiên” – tắm nước tiên vào sáng sớm ngày mùng 5 tháng 5, lúc mà mặt trời còn chưa mọc, không khí mát lạnh và trong lành nhất.

Mỗi gia đình từ già đến trẻ, bố mẹ, con cái đều cùng nhau ra biển, sông, suối để tắm với mong muốn trị được các bệnh ngoài da, dị ứng, gột rửa hết những đều xui xẻo và và cầu mong may mắn cho cả gia đình.