Gian lận thi tại Hòa Bình: Không công bố vì sợ 'tổn thương' thí sinh?

Bà Đinh Thị Hường trao đổi với PV báo Tiền Phong (Ảnh: Nghiêm Huê)

Sở GD-ĐT Hòa Bình đã tiếp nhận danh sách thí sinh được cơ quan điều tra xác định là điểm thi có sự can thiệp. Tuy nhiên, danh sách này vẫn được giữ kín, không công bố trước công luận. Hôm qua 14/3, phóng viên Tiền Phong đã có cuộc trao đổi với bà Đinh Thị Hường, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Hòa Bình về vấn đề này.

Thưa bà, khi cơ quan điều tra có kết quả, điều dư luận lo lắng nhất đã được giải tỏa. Chính vì vậy, vấn đề dư luận quan tâm nhất hiện nay là  Sở GD-ĐT Hòa Bình xử lý thế nào, thành lập ban bệ, quy trình xử lý ra sao... để có câu trả lời thỏa đáng, trả lại sự công bằng cho các thí sinh?

Qua sự việc, chúng tôi rất mừng là mọi người đều hiểu, chia sẻ với những tâm sự của chúng tôi, giải tỏa được phần nào đó về vấn đề này. Sự việc không ai muốn nhưng tạo áp lực lên tất cả những người làm giáo dục Hòa Bình, đến các gia đình, và đến học sinh. Nhưng  giải quyết như nào để  đảm bảo tâm lý cho học sinh,  để các em không bị tổn thương cũng là điều chúng tôi trăn trở rất nhiều. 

Ngày 13/3, Sở  GD-ĐT Hòa Bình đã nhận được công văn 941 của  Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD-ĐT. Trong công văn đó nói rất rõ những yêu cầu mà Sở GD-ĐT Hòa Bình phải làm như cập nhật lại  điểm, xét lại tốt nghiệp, thông tin cho thí sinh, thông tin cho các trường ĐH. Sau khi nhận được công văn,  lãnh đạo Sở GD-ĐT Hòa Bình đã hội ý luôn để triển khai. Lãnh đạo Sở đã giao cho phòng Khảo thí sẽ  trực tiếp tiến hành, còn người được giao quản lý việc này là bà Bùi Kim Tuyến, phó giám đốc Sở GD-ĐT phụ trách phòng Khảo thí.

Nhưng khi bắt tay vào thực hiện, phòng Khảo thí cho biết có hai khó khăn mà chúng tôi đang gặp phải. Thứ nhất là nhân sự. Người được tham gia tập huấn, sử dụng phần mềm quản lý thi 2018 hiện tại không có nữa (đó là đối tượng Nguyễn Quang Vinh đã bị bắt - PV). Vì năm 2018, theo quy định thì cả sở chỉ  có 1 người được đi tập huấn về nội dung này. Thứ hai, hiện tại Sở cũng không cập nhật được điểm lên phần mềm quản lý thi vì không vào được hệ thống.

Vì vậy, sáng 14/3, Sở đã có công văn gửi Cục Quản lý chất lượng và chờ văn bản  trả lời của Cục. Khi Cục trả lời, Sở sẽ làm theo đúng hướng dẫn, đảm bảo đúng tiến độ mà Bộ quy định.

Danh sách 64 thí sinh, Sở GD-ĐT Hòa Bình đã có. Lúc này bà có nói đến băn khoăn nhiều nhất là tránh tổn thương cho thí sinh. Quan điểm của Sở như nào về việc công bố danh sách các thí sinh này?

Trong công văn của Bộ GD-ĐT và Sở GD-ĐT Hòa Bình cũng thống nhất chung trong anh em là khi có kết quả sẽ cập nhật lên phần mềm và  thông tin đến cá nhân các thí sinh có liên quan và các trường ĐH, CĐ. Làm sao để thông tin đó  đến đúng người cần. Vì tuổi của các thí sinh hiện đang 17, 18, đang ở tuổi tuy có những suy nghĩ chín chắn nhưng cũng có những suy nghĩ bồng bột. Việc người lớn làm, các em phải chịu đã là một tổn thất lớn cho các em.  Nhưng chúng tôi muốn làm sao  để tâm lý các em không bị đột ngột, không bị xáo trộn.

Trung tướng Trần Hữu Phúc - Cục trưởng Cục Nhà trường phát biểu tại buổi gặp gỡ báo chí

 Nhưng dư luận không đồng tình với quan điểm này, thưa bà. Bởi có thí sinh được nâng tới 26,45 điểm/3 môn thì không thể  nói là không biết mình được nâng điểm. Nếu Sở GD-ĐT Hòa Bình có quan điểm không công bố danh sách những thí sinh này, liệu có công bằng với thí sinh khác trên cả nước?

Quan điểm như dư luận chia sẻ không phải chúng tôi không nghĩ đến. Nhưng khi chúng tôi công bố với các trường ĐH, điều hiển nhiên là các em không đủ điều kiện để học nữa. Lúc đó  sẽ xử lý theo quy chế tuyển sinh của các trường ĐH. Đây là điều chúng tôi băn khoăn. Chúng tôi cũng cố gắng hạn chế thấp nhất tổn thương đối với các em.

Nếu xử lý nghiêm khắc sẽ là bài học cảnh tỉnh cho mùa thi tiếp theo. Quan điểm sợ làm tổn thương thí sinh có vẻ như chưa ổn, thưa bà?

Chúng tôi chỉ muốn các em không xáo động tâm lý nhiều. Mình dùng khái niệm tổn thương chưa đúng lắm.

 Nhiều bạn đọc cho rằng, các em đó xứng đáng bị trừng phạt một khi gian lận thi cử. Vì nếu lương tâm các em áy náy  thì các em đã tự động không nhập học, tự rời bỏ “cuộc chơi” chứ không phải ung dung ngồi đấy để  chiếm chỗ những các bạn khác. Cho đến khi phát hiện ra, bị mời về mới về?

Xử lý theo quy chế thì những thí sinh này chắc chắn không được học rồi.

Thưa bà,  trong 64 thí sinh đó, chủ yếu tập trung ở địa bàn nào, trường nào trong tỉnh?

Trong quá trình điều tra, cơ quan điều tra rút bài niêm phong. Danh sách gửi về thì hiện tại bản thân tôi chưa được thông báo. Danh sách này giám đốc là người nhận trực tiếp. Lý do chưa được thông báo là ngay chiều 13/3, khi trao đổi  thì nảy sinh hai khó khăn nêu trên nên chúng tôi chưa triển khai được công việc. Khi có công văn trả lời của Bộ về nhân sự và mở cổng thông tin tuyển sinh chúng tôi sẽ xử lý ngay theo yêu cầu của Bộ.

Với trường hợp gian lận từ năm 2017, Sở GD-ĐT xử lý  thế nào?

Dữ liệu thi lưu rất lâu. Việc cập nhật 2017 cũng giống như cập nhật 2018.

Việc tìm ra thông tin những thí sinh gian lận này đã nhập học vào các trường ĐH nào có khó khăn không, thưa bà?

Đây là vấn đề. Bên cạnh có công văn gửi Sở GD-ĐT Hòa Bình,  Cục Quản lý chất lượng Bộ GD-ĐT có  công văn gửi các cơ sở đào tạo ĐH yêu cầu các trường chủ động liên hệ với Sở GD-ĐT Hòa Bình để cập nhật thông tin. Hai ngày qua đã có những trường ĐH liên hệ với Sở.

Sau vụ việc này, trong phạm vi trách nhiệm quản lý của mình, Sở GD-ĐT đã tổ chức kiểm điểm gì chưa, thưa bà?

Ngay sau khi sự việc xảy ra (tháng 8/2018), những người tham gia làm kỳ thi đã làm  kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của mình liên quan đến nội dung đó. Có đồng chí nhận hình thức kỷ luật liên quan đến trách nhiệm. Giờ có kết luận điều tra thì chúng tôi sẽ họp vì có cơ sở pháp lý để làm các công việc tiếp theo.

Kỳ thi THPT quốc gia 2019 đang đến gần. Sở GD-ĐT Hòa Bình có biện pháp gì để ngăn chặn tiêu cực tương tự có thể xảy ra?

Không  phải chỉ riêng Hòa Bình, Bộ GD-ĐT cũng rất quan tâm tới vấn đề này. Với Dự thảo quy chế về kỳ thi năm nay, Bộ đã rút kinh nghiệm từ những gì xảy ra trong năm vừa qua. Hòa Bình thực hiện theo đúng hướng dẫn của Bộ.

Thường thì luôn “đúng quy trình”, song trên thực tế vẫn xảy ra sai sót? Trước tiên là làm đúng quy trình đã. Quy trình có đúng đến mấy, nếu “chọn mặt gửi vàng” sai thì vẫn có tiêu cực. Bà nghĩ sao? Ở phòng khảo thí, chúng tôi đã điều chuyển một đồng chí chuyên viên của phòng  trung học sang. Việc  tuyển chọn nhân sự, chúng tôi cũng đang trăn trở và cuối tháng 3 chúng tôi sẽ phải họp để bàn.

Khi có kết luận điều tra, có tới 64 thí sinh được chỉnh sửa điểm, bản thân bà và mọi người khác tại Sở có cảm thấy ngỡ ngàng không?

Thực tế, có người nói ra, người không nói ra. Còn quan điểm cá nhân tôi thì tôi xin phép không trả lời câu hỏi này.

Xin cảm ơn bà!