Cách phân biệt viêm đại tràng và đại tràng co thắt
Mặc dù được biểu hiện với nhiều triệu chứng tương đồng như đau bụng, đầy hơi, đi ngoài nhiều lần, nhưng thực chất, viêm đại tràng và đại tràng co thắt là 2 loại bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Việc phân biệt viêm đại tràng và đại tràng co thắt cần căn cứ vào một số dấu hiệu đặc trưng riêng biệt dưới đây.
I - Điểm giống nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt
Viêm đại tràng là hiện tượng niêm mạc đại tràng bị viêm nhiễm, dẫn đến tổn thương khu trú hoặc lan rộng và phát triển. Đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích - IBS) là tình trạng thay đổi nhu động ruột, tăng độ nhạy cảm của ruột và gây rối loạn các chức năng của đại tràng. Hiểu một cách đơn giản, đây đều là các tình trạng bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa. Sự tương đồng giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt được biểu hiện ở những triệu chứng như:
- Đau bụng, đầy hơi, chướng bụng.
- Co thắt dạ dày.
- Đi ngoài ra phân lỏng.
- Luôn có cảm giác buồn đi ngoài, đi nhiều lần không hết, đi không có phân.
- Người bệnh có thể vừa bị tiêu chảy, vừa bị táo bón.
- Có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng tình trạng bệnh có thể nghiêm trọng hơn ở người trẻ tuổi (15 - 30 tuổi).
- Các triệu chứng có xu hướng tiến triển và trở thành mãn tính nếu không được can thiệp y tế kịp thời, đúng cách.
- Người bệnh luôn cảm thấy buồn bực, khó chịu, lo lắng do bệnh, ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt đời thường.
II - Điểm khác nhau giữa viêm đại tràng và đại tràng co thắt
Để phân biệt viêm đại tràng và đại tràng co thắt, bạn có thể dựa vào một số yếu tố sau đây:
- Nguyên nhân gây viêm đại tràng thường không rõ ràng, chủ yếu là do tình trạng chế độ ăn uống bất hợp lý, người bệnh thường xuyên tiêu thụ đồ ăn thức uống không hợp vệ sinh, hết hạn sử dụng, nhiều dầu mỡ, khó tiêu, thường xuyên làm việc quá sức, không nghỉ ngơi điều độ, gây áp lực lên hệ tiêu hóa, bệnh nhân bị nhiễm giun sán, vi khuẩn trú ngụ trong ruột... Trong khi đó, các vấn đề về tâm lý (rối loạn lo âu, trầm cảm), nhiễm trùng đường ruột, tiêu thụ nhiều đồ ăn cay, rượu bia, cafe, thường xuyên bỏ bữa, di truyền, tác dụng phụ của thuốc, thay đổi nội tiết tố trong kỳ kinh nguyệt, được xem là cơ chế sinh ra sự bất thường ở nhu động ruột, gây nên chứng đại tràng co thắt.
- Viêm đại tràng gây nên tình trạng tổn thương ở niêm mạc đại tràng, còn đại tràng co thắt thì không có tổn thương thực thể.
- Người bệnh bị viêm đại tràng có nguy cơ cao bị ung thư ruột kết, trong khi đó đại tràng co thắt không có khả năng dẫn đến tình trạng này.
- Biến chứng của viêm đại tràng có thể làm ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể, người bệnh có thể bị loãng xương, viêm khớp, tăng đông máu, thiếu máu, viêm đường mật xơ hóa nguyên phát, sỏi mật, loét aphthe miệng, viêm màng bồ đào, viêm mỡ dưới da... Còn đại tràng co thắt chủ yếu ảnh hưởng đến chức năng của ruột, cảm thấy khó tiêu và trào ngược thực quản, tuy nhiên bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng con người, chỉ gây những bất thường về tâm lý và thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt.
III - Cách phân biệt viêm đại tràng và đại tràng co thắt qua triệu chứng
Thông qua các triệu chứng điển hình nêu trên, người bệnh có thể dễ dàng phân biệt viêm đại tràng và đại tràng co thắt bằng cách sau:
Yếu tố phân biệt |
Viêm đại tràng |
Đại tràng co thắt |
Đau bụng |
Cơn đau âm ỉ, thường đau cố định ở một vị trí (hố chậu trái hoặc phải) |
Đau quặn, đau dữ dội trong thời gian ngắn hoặc đau âm ỉ liên tục, bụng mềm, căng chướng, thăm khám có thể sờ được khối u dọc khung tràng. Đặc biệt đau tăng lên khi người bệnh ăn phải thực phẩm lạ, gây tăng nhu động ruột. |
Đi ngoài |
Đi ra phân lỏng, có mùi hôi tanh, lẫn máu hoặc chất nhầy. Người bệnh có cảm giác đau rát hậu môn, nhưng sẽ thấy dễ chịu nhanh chóng khi đại tiện xong. |
Đi ngoài phân lỏng hoặc táo bón, phân hỗn hợp hoặc nhỏ dẹt như phân mèo. Khi đi đại tiện xong vẫn cảm thấy bứt rứt, khó chịu, muốn đi tiếp. |
Yếu tố thần kinh |
Vấn đề tâm lý gần như không liên quan đến tình trạng viêm đại tràng |
Rối loạn tâm lý là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh |
Các triệu chứng khác |
Biểu hiện chủ yếu ở đường tiêu hóa |
Có thể kèm theo các tình trạng khác như đau đầu, chóng mặt, khó ngủ, hồi hộp, tim đập nhanh... |
Trên đây là những thông tin về cách thức phân biệt viêm đại tràng và đại tràng co thắt dựa vào các đặc trưng khác nhau điển hình. Một số loại thuốc sử dụng để điều trị viêm đại tràng cũng có thể được dùng để giảm cải thiện tình trạng co thắt đại tràng. Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường nghi là viêm đại tràng hoặc đại tràng co thắt, bạn không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc các biện pháp chữa trị không có cơ sở khoa học. Tốt nhất là nên đến các cơ sở y tế chuyên nghiệp, uy tín để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, chẩn đoán và đưa ra hướng xử lý phù hợp, hiệu quả nhất.