Các nguyên nhân gây viêm đại tràng cấp tính và cách điều trị kịp thời

Nguyên nhân gây viêm đại tràng cấp và cách điều trị kịp thời

Đại tràng (ruột già) là một bộ phận quan trọng trong hệ tiêu hóa, có chức năng chứa các chất cặn bã của quá trình tiêu hóa thức ăn từ ruột non xuống và tống ra ngoài. Bởi vậy, bị viêm đại tràng cấp tính sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng tiêu hóa và dễ gây biến chứng nguy hiểm.

Nhận biết các nguyên nhân dẫn tới viêm đại tràng cấp tính

Viêm đại tràng gây đau quặn bụng và tiêu chảy

Nguyên nhân dẫn tới viêm đại tràng cấp tính liên quan chặt chẽ với vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường. Nếu ăn phải thực phẩm hoặc nước nhiễm vi sinh vật rất dễ mắc bệnh. Nhiễm khuẩn xảy ra nếu vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc nấm xâm nhập vào đại tràng. Cụ thể: 

Do vi khuẩn

Một số loại vi khuẩn phổ biến gây ra viêm đại tràng cấp bao gồm: 

1. Vi khuẩn Campylobacter

Triệu chứng là: tiêu chảy, đi ngoài ra máu, đau bụng, sốt cao. Bệnh thường lây qua đường ăn uống khi thức ăn, nước bị ô nhiễm và ăn thịt sống. Một số loại thực phẩm có thể chứa vi khuẩn Campylobacter là: thịt gia cầm sống, sữa tươi.

2. Vi khuẩn Shigella (Lỵ trực khuẩn)

Shigella lây qua thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn – đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến viêm đại tràng cấp. Vi khuẩn xâm nhập vào các tế bào biểu mô của niêm mạc đại tràng rồi lan sang tế bào lân cận, dẫn tới phá hủy mô.

Bác sĩ chẩn đoán bệnh bằng cách cấy phân. Bệnh thường tự khỏi sau 5-7 ngày mà không cần dùng thuốc. Kháng sinh thường được tránh trong trường hợp nhẹ vì một số loài vi khuẩn Shigella có khả năng kháng kháng sinh, nếu sử dụng có thể làm cho các vi khuẩn có khả năng đề kháng với thuốc hơn. Tránh dùng thuốc cầm tiêu chảy vì có thể làm bệnh nghiêm trọng hơn.

3. Vi khuẩn E. coli

Triệu chứng nhiễm vi khuẩn E. coli gây đau bụng, buồn nôn và tiêu chảy

Triệu chứng nhiễm vi khuẩn E. coli gồm: đau bụng, sốt, buồn nôn, nôn, tiêu chảy thường có máu. Các biến chứng nghiêm trọng gồm: suy thận, thiếu máu, mất nước, suy nội tạng, hội chứng tan máu thận, xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối.

4. Vi khuẩn thương hàn Salmonella

Bệnh được chẩn đoán bằng xét nghiệm phân hoặc máu. Thường triệu chứng bệnh kéo dài từ 2 – 7 ngày mà không cần điều trị. Trường hợp nặng cần truyền dịch bù nước và điện giải để tránh mất nước hoặc dùng thuốc hạ sốt. Người bệnh có triệu chứng nghiêm trọng khi bệnh lan ra ngoài ruột cần dùng kháng sinh và được bác sĩ theo dõi điều trị.

Do virus

Viêm đại tràng cấp tính do virus thường là virus rota và hay gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Virus rota lây qua đường phân – miệng, tiếp xúc hoặc qua đường hô hấp.

Chẩn đoán nhiễm rota virus thực hiện qua xét nghiệm phân. Điều trị bệnh trong trường hợp này cần bù nước và điện giải để tránh mất nước, bệnh sẽ tự khỏi sau 4 – 8 ngày.

Do ký sinh trùng

Trùng kiết lỵ dễ gây ra viêm đại tràng cấp tính

Triệu chứng bệnh đại tràng do trùng kiết lỵ là: đại tiện nhiều lần trong ngày (có thể 10 – 15 lần), đi ngoài phân lỏng có máu và nhầy, đau bụng. Không điều trị kịp thời, trùng amip xâm nhập cơ thể gây nguy cơ tử vong cao.

Tuy nhiên, vi khuẩn lỵ amip rất dễ tái nhiễm và tiến triển thành mạn tính. Viêm đại tràng mạn tính do amip thường dai dẳng xen kẽ thời gian tạm ổn gây những đợt đau cấp tính, đi ngoài có bọt nhầy.

Các nguyên nhân khác

Trong một số trường hợp, viêm đại tràng cấp tính là do nấm gây ra. Riêng bệnh viêm loét đại – trực tràng chảy máu nguyên nhân chưa được xác định, có thể do bệnh tự miễn. Ngoai ra, có thể bị viêm đại tràng cấp tính do dị ứng thức ăn.

Nguyên tắc điều trị và phòng bệnh viêm đại tràng cấp tính như thế nào?

Phương pháp phòng ngừa viêm đại tràng cấp tính

Cần vệ sinh thực phẩm tốt để tránh lây nhiễm vi khuẩn, virus

• Để phòng bệnh trước hết cần chú ý vệ sinh an toàn thực phẩm và môi trường sống thật tốt.
• Các đồ ăn hàng ngày cần được nấu chín kĩ, tránh các loại thức ăn chưa chín như: tiết canh, nem chua, gỏi, rau sống…
• Không uống nước chưa đun sôi, nước đá.
• Khi gia đình có người mắc bệnh do kiết lỵ, lỵ trực khuẩn, thương hàn, tả,… cần tiệt trùng dụng cụ ăn uống bằng cách luộc với nước đun sôi. 
• Phân người bệnh cần cho vào hố xí và có chất sát khuẩn mạnh, nhất là vùng nông thôn, miền núi.

Điều trị viêm đại tràng cấp tính bằng cách nào

Khi đã biết rõ nguyên nhân nào gây ra viêm đại tràng cấp tính thì hướng điều trị bệnh có nhiều thuận lợi. Trong khi chờ kết quả xét nghiệm soi phân, người bệnh có thể dùng thuốc giảm đau. 

Các trường hợp nhiễm trùng có khả năng gây biến chứng cần theo dõi để điều trị kịp thời.

Trong một số trường hợp, viêm trên niêm mạc đại tràng khá nặng tuy tìm được nguyên nhân để loại trừ nhưng tổn thương do viêm không phục hồi được. Khi bệnh kéo dài quá 3 tháng sẽ chuyển sang thể viêm đại tràng mạn tính. Lúc này cần điều trị viêm đại tràng mạn tính.

Kết hợp Đông – Tây y trong điều trị viêm đại tràng cấp tính

Để hỗ trợ điều trị viêm đại tràng cấp tính tốt hơn, người bệnh có thể kết hợp thuốc Tây và thuốc Đông y trị đại tràng. Đông y có cơ chế trị bệnh rất đặc biệt, giúp tăng cường đề kháng của đại tràng trước các tác nhân gây bệnh. Thuốc Đông y vừa giúp đại tràng kháng lại nguyên nhân gây bệnh lại vừa tăng “sức khỏe” của đại tràng trong chức năng tiêu hóa. Tiêu hóa tốt tăng cường sức khỏe tổng thể đồng thời tăng miễn dịch.