Ba mẹ con mang án oan giết chồng, giết cha vẫn chưa được bồi thường

Bà Nga tại buổi công khai xin lỗi. Ảnh: GĐ&XH

TAND tỉnh Điện Biên vừa xét xử vụ án dân sự yêu cầu bồi thường do bị oan sai trong hoạt động tố tụng. Nguyên đơn là cụ Đặng Thị Nga (81 tuổi) và con trai Trịnh Huy Dương (50 tuổi, trú huyện Tuần Giáo). Bị đơn là TAND tỉnh Điện Biên do ông Lương Tiến Phương, Phó Chánh án đại diện theo ủy quyền.

Cụ Nga và ông Huy là ba mẹ con mang nỗi oan giết chồng, giết cha suốt 28 năm. Do sức khỏe yếu, cụ Nga không thể tham dự phiên xử. Cụ và ông Dương (có mặt) ủy quyền cho luật sư tham gia tranh tụng.

Theo đó, đã 3 năm kể từ ngày công khai xin lỗi, gia đình cụ Nga và TAND tỉnh Điện Biên có năm lần thương lượng, hai lần hòa giải nhưng đều không tìm được tiếng nói chung về con số bồi thường. Vì vậy, hai bên sẽ giải quyết bằng phiên tòa ngày 17/7.

Trước đó, tại lần thương lượng thứ hai, TAND tỉnh Điện Biên từng đưa ra con số bồi thường hơn 12,4 tỉ đồng, nhưng rồi về sau số tiền lại bị giảm đi nhiều. Gần đây nhất, tòa có quyết định giải quyết bồi thường oan cho ba mẹ con cụ Nga với tổng số tiền 3,6 tỉ đồng. Không đồng tình với mức trên, mẹ con cụ Nga quyết định khởi kiện. Trong đơn, cụ Nga và các con yêu cầu tòa chấp nhận số tiền bồi thường được đưa ra trong lần thương lượng thứ hai.

Về vụ án, năm 1989, thi thể ông Trịnh Huy Tùng (chồng cụ Nga) được tìm thấy dưới giếng. Công an huyện Tuần Giáo khởi tố, bắt giam ba mẹ con cụ Nga để điều tra về tội giết người.

Năm 1990, TAND tỉnh Lai Châu cũ (nay là Điện Biên) xử sơ thẩm, phạt cụ Nga 36 tháng tù treo về tội che giấu tội phạm. Hai con trai của cụ là Trịnh Công Hiến và Trịnh Huy Dương bị buộc tội giết cha, tuyên án lần lượt 18 năm tù và 12 năm tù. 

Sau đó, cụ Nga lặn lội đến khắp các cơ quan trung ương kêu oan cho mình và hai con. Sau đó, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội đã tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại. Tháng 1/1992, trong quá trình điều tra lại, VKSND tỉnh Lai Châu cũ có quyết định hủy bỏ việc tạm giam với anh Hiến và anh Dương sau 28 tháng tạm giam.

Tuy nhiên, kể từ đó vụ án bị treo lơ lửng gần 30 năm mà không có bất cứ kết luận nào dù gia đình bà Nga liên tục gửi đơn kêu oan. Ba mẹ con dù được "tự do" bên ngoài nhưng tội danh giết người và che giấu tội phạm vẫn ngày ngày bám theo.

Năm 2016, cơ quan tố tụng liên ngành tỉnh Điện Biên vào cuộc để giải quyết đơn kêu oan của bà Nga và con trai. Tháng 9/2017, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đã đề nghị cơ quan tố tụng liên ngành sớm giải quyết vụ án dưới chân đèo Pha Đin.

Tháng 10/2017, cơ quan tố tụng liên ngành tỉnh Điện Biên quyết định đình chỉ bị can, tuyên bố cụ Nga và hai con trai không phạm tội giết người và che giấu tội phạm. Tuy nhiên, ông Trịnh Công Hiến đã qua đời trước khi được minh oan.