Rằm tháng Giêng có ý nghĩa thế nào, nên làm gì trong ngày đó?

04-02-2023 07:48:12

Dân gian có câu “Tháng Giêng là tháng ăn chay” hay “Lễ chùa quanh năm không bằng ngày rằm tháng Giêng”... để nói lên rằng, theo Phật giáo ngày rằm tháng Giêng có ý nghĩa rất quan trọng.

Ý nghĩa ngày rằm tháng Giêng trong Phật giáo

Trong tháng Giêng âm lịch, theo phong tục, mọi người thường đi chùa thành tâm khấn nguyện cầu an lành và may mắn cho cả năm. Đây cũng là tháng để mọi người chăm sóc đời sống tâm linh.

Rằm tháng Giêng là ngày trăng tròn đầu tiên của năm mới, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, Tết lại.  Theo các Phật tử, các giai đoạn của mặt trăng đại diện cho con đường của cái chết và sự sinh ra, chu kỳ lặp đi lặp lại của sự viên mãn và sau đó bắt đầu lại. Vì sự tái sinh trong Phật giáo, chu kỳ mặt trăng trở thành một lời nhắc nhở về niềm tin của chúng ta.

Ngày này tiếng Pali còn được gọi là “Māgha Pūjā” với hai sự kiện trọng đại gắn liền với cuộc đời và công cuộc hoằng dương chánh pháp của Đức Phật: Đây là ngày tụ hội của 1250 vị thánh tăng dù không hẹn trước đến lễ bái Ngài vào ngày trăng tròn tháng Magha theo lịch Ấn Độ. Trong đó 1000 vị thuộc nhóm Jatila tức nhóm đạo sĩ tóc bính đã xin xuất gia theo Đức Phật, 250 vị kia là thuộc nhóm Aggasavaka trước kia là đệ tử của ngài Xá-lợi-phất và Mục-kiền-liên.

Rằm Tháng Giêng cũng kỷ niệm ngày Đức Phật tuyên bố đạo tròn duyên mãn và Ngài sẽ viên tịch trong ba tháng nữa. Sau 45 năm hoằng đạo, đức Phật kết thúc năm sau cùng bằng cuộc hành trình dài. Năm ấy Ngài đã 80 tuổi và ngài hứa với ma Vương đúng 3 tháng nữa ngài sẽ nhập diệt. “Không làm mọi điều ác, Thành tự các hạnh lành, Tâm ý giữ trong sạch, Chính lời chư Phật dạy”.


Ảnh minh họa. 

Nên làm gì trong ngày Rằm tháng Giêng?

Trên thực tế, ngày rằm đã trở nên vô cùng quan trọng đối với cộng đồng Phật giáo, có ý nghĩa xã hội, tâm linh và tôn giáo lớn, vì đây là ngày mà tứ chúng đệ tử của Đức Phật - Tăng, Ni, Cư sĩ, Cư sĩ - sẽ hội cùng nhau trong một giáo đoàn đoàn kết, với sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, đôi bên cùng có lợi để cùng nhau thực hành con đường của Đức Phật, cùng đi về hướng giác ngộ.

Ngày tháng trôi qua, ngày rằm thực sự được coi là ngày nghỉ lễ ở các nước Phật giáo để mọi người có thể dành thời gian cho việc tu hành.

Các sự kiện trọng đại trong cuộc đời của Đức Phật đều xảy ra vào những ngày trăng tròn - đản sinh, đại xuất gia, thành đạo, thuyết pháp đầu tiên và viên tịch. Trên thực tế, mỗi ngày rằm trong 12 tháng đều đánh dấu một điều gì đó đáng chú ý đã xảy ra trong lịch sử Phật giáo. Vào những ngày này, mọi người vẫn đổ về các tu viện để tưởng nhớ những sự kiện trọng đại này với rất nhiều tâm huyết, năng lượng và nỗ lực.

Vào những ngày rằm, chúng ta nên chú ý quan sát và chiêm nghiệm, phát tâm tu hành hoặc đến một tu viện, ngôi chùa, xã hội phù hợp, hoặc bất cứ nơi nào có dòng tu để học hỏi và thực hành những lời dạy của Đức Phật.

Rằm tháng Giêng tại một số nước châu Á được xem là ngày Đức Phật giáng lâm tại các chùa. Ngày này còn là ngày vía thiên quan nên các đền chùa làm lễ cầu an, dâng sao giải trừ tai ách cho năm mới.

Chính vì vậy, từ sau Tết Nguyên đán, ngày 14, hoặc chính Rằm người dân thường tấp nập đến chùa lễ Phật, cầu bình an, khoẻ mạnh, hạnh phúc cho cả năm.

Linh Đan
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại //