Loại "vũ khí hủy diệt" Trung Quốc đang sở hữu khiến tất cả phải e ngại

Tác giả Eugene K. Chow, một chuyên gia về quan hệ quốc tế, nhận định: “Với hơn 87.000 con đập và quyền kiểm soát cao nguyên Tây Tạng - thượng nguồn của 10 con sông lớn nuôi sống 2 tỉ người, Trung Quốc đang sở hữu một loại vũ khí hủy diệt.

Chỉ với một nút bấm, họ có thể giải phóng hàng trăm triệu khối nước từ các con đập khổng lồ, gây ra những trận lụt khủng khiếp đủ sức định hình lại toàn bộ hệ thống sinh thái ở các nước hạ nguồn”.

Bên cạnh đó, Giáo sư Brahma Chellaney từ Trung tâm Nghiên cứu Chính sách ở New Delhi, Ấn Độ cho rằng hoạt động ồ ạt xây dựng các đập nước trên những dòng sông quốc tế phát tích từ Tây Tạng và Tân Cương để chiếm dụng tài nguyên nước quốc tế của Trung Quốc lâu nay đã không thu hút được mức độ chú ý cần thiết, tương ứng của dư luận. Mặc dù bóng ma của một cuộc chiến tranh nguồn nước đang thập thò, ngấp nghé khu vực.

 Bắc Kinh đang nắm trong tay một loại vũ khí hủy diệt hàng loạt mà cả thế giới không ngờ tới: đập nước. Ảnh: China News

Giáo sư Brahma Chellaney nhận định, bằng việc xây dựng một cách lặng lẽ và mờ ám các đập nước lớn sát biên giới trên các dòng sông xuyên quốc gia, Bắc Kinh đang tạo ra một thứ vũ khí chính trị, một tình thế không thể đảo ngược với các nước láng giềng nằm ở hạ du các con sông bắt nguồn từ Tây Tạng, Tân Cương.

Việc kiểm soát "vòi nước" cung cấp nước ngọt cho các quốc gia láng giềng đã trở thành một đòn bẩy, một thứ công cụ, vũ khí chính trị để Trung Quốc gây tác động, ảnh hưởng đến hành vi của các quốc gia này, bao gồm cả việc ngăn chặn các nước thách thức các lợi ích ngày càng lớn của Trung Quốc trong khu vực.

Theo đó, với hơn 87.000 con đập và nắm quyền kiểm soát cao nguyên Tây Tạng, thượng nguồn 10 dòng sông lớn nuôi sống 2 tỉ người, Bắc Kinh đang sở hữu một vũ khí hủy diệt hàng loạt. Cụ thể, Trung Quốc có thể xả nước từ các con đập lớn của mình, gây ra những trận lũ lụt kinh hoàng làm thay đổi toàn bộ hệ thống sinh thái ở các nước hạ lưu.

Trung Quốc biết rõ sức mạnh trực tiếp của nước. Thế nhưng, nhà phân tích Eugene K. Chow nhận định rất ít khả năng Trung Quốc sẽ chủ tâm thực hiện hành động hủy diệt như vậy đối với các nước láng giềng. Vấn đề là ở chỗ, Trung Quốc sẽ sử dụng đòn bẩy đầy hiệu lực này của một quốc gia ở thượng lưu để nắm quyền kiểm soát nguồn gốc thiết yếu nhất của sự sống.

Bằng việc kiểm soát "vòi nước", Trung Quốc đang tạo ra sức mạnh với các nước láng giềng. Ảnh: China News

Các dòng sông lớn nhất châu lục - như Mekong, Dương Tử, Hằng, Ấn và Irrawaddy, được ệnh danh là "Các tháp nước châu Á" - đều bắt nguồn từ đỉnh dãy núi Himalaya và chảy qua biên giới Trung Quốc trước khi đến khu vực Nam Á. 

Để thỏa mãn nhu cầu quá lớn về điện và nằm trong kế hoạch chuyển đổi năng lượng từ than đá, Trung Quốc đã lao vào xây dựng các con đập. Năm 1949, Trung Quốc chỉ có chưa đến 40 đập thủy điện nhỏ nhưng nay số đập ở nước này đã vượt qua tổng số đập ở Mỹ, Brazil và Canada cộng lại.

Không chỉ gây lũ lụt, các con đập Trung Quốc còn bị cho là nguyên nhân gây ra hạn hán. Năm ngoái, Việt Nam đã nhờ Trung Quốc xả nước từ đập Vân Nam trên sông Mekong để giải tỏa tình trạng thiếu nước trầm trọng dưới hạ nguồn.

“Với việc kiểm soát dòng chảy sự sống của khu vực, Trung Quốc có trong tay một sức mạnh khổng lồ” - ông Eugene kết luận.

Đồng tình với quan điểm này, ông Tanasak Phosrikun - nhà hoạt động vì sông Mekong ở Thái Lan bổ sung thêm: “Khi đụng đến ngoại giao, Trung Quốc dùng các con sông như một con bài mặc cả”. Trên thực tế, Trung Quốc luôn bác bỏ các cáo buộc chống lại họ