Kỳ tích: Lần đầu tiên lá gan của một người chết não được 'chia đôi' ghép cho 2 người

Gan hiến tặng đã được chia ra để ghép cho 2 người trong đó có một bệnh nhi 8 tuổi.

Hôm nay 15/3, tại Bệnh Việt Đức đã diễn ra buổi họp báo cung cấp thông tin lần đầu tiên tại Việt Nam thực hiện thành công ca phẫu thuật "Chia gan để ghép cho 2 bệnh nhân từ 1 người hiến chết não”.

Theo đó, ngày 9/3, các bác sĩ đã chia gan của một người hiến tạng chết não (nam, 30 tuổi, chết não do chấn thương sọ não nặng) để ghép cho 2 bệnh nhân có chỉ định ghép gan.

Bệnh nhân thứ nhất là bệnh nhi 8 tuổi bị suy gan - hôn mê gan do xơ gan mất bù/ bệnh nhân bị rối loạn chuyển hóa đồng (Wilson) và teo đường mật bẩm sinh, một sự kết hợp giữa 2 bệnh lý hiếm và nặng và cần ghép gan cấp cứu. Bệnh nhân thứ 2, là một bệnh nhân nam 49 tuổi bị ung thư gan trên nền gan xơ.

Ca mổ được bắt đầu từ 7h30 phút và kết thúc lúc 23h30 phút cùng ngày 9/3 với sự kết hợp của các chuyên gia đầu ngành tại bệnh viện từ nhiều chuyên khoa: Phẫu thuật ghép tạng; phẫu thuật tim mạch; phẫu thuật vi phẫu; gây mê hồi sức; chẩn đoán hình ảnh; các labo xét nghiệm...

Sau 16 giờ phẫu thuật, các bác sĩ cùng lúc lấy đa tạng để ghép cho 5 bệnh nhân, trong đó 1 nhân bệnh ghép tim, 2 bệnh nhân ghép gan và 2 bệnh nhân ghép thận. Ngoài ra, từ nguồn tạng hiến này, các bác sĩ đã lấy các đoạn mạch máu để gửi vào Ngân hàng mô bảo quản để ghép cho các bệnh nhân khác. 

Đến hôm nay (15/3), sau ghép 6 ngày, tất cả các bệnh nhân đều hồi phục. 2 bệnh nhân ghép gan đã tự thở, tỉnh táo, các chức năng của gan mới đã hoạt động tốt và hoà hợp với người nhận.

Bệnh nhân thứ 2 được ghép gan cũng đang hồi phục tốt.

Chia sẻ tại buổi họp báo, PGS.TS Nguyễn Quang Nghĩa – Giám đốc Trung tâm ghép tạng, BV Việt Đức cho biết, ca ghép gan đầu tiên trên thế giới được thực hiện thành công năm 1967 tại Mỹ, đến năm 1988 tại Đức đã thực hiện chia gan để ghép cho 2 bệnh nhân.

Tuy nhiên kỹ thuật này rất khó thực hiện với bởi  các lý do: không nắm được giải phẫu của gan người hiến trước khi chia; cùng lúc phải thực hiện kỹ thuật ghép gan cho 2 bệnh nhân, đòi hỏi mỗi trung tâm y tế phải có 3 kíp kỹ thuật có thể ghép được gan và thực hiện trong điều kiện cấp cứu (chuẩn bị người cho, 2 người nhận, kỹ thuật mổ, gây mê hồi sức....). Chính vì vậy kỹ thuật chia gan để ghép hiện nay chưa phổ biến trên thế giới.

Tính đến năm 2016, Mỹ là quốc gia ghép gan nhiều nhất thế giới thì số ca chia gan đê ghép cũng chỉ chiếm 1%. Một số trung tâm ghép tạng còn không tiến hành kỹ thuật chia gan để ghép, điều đó cho thấy tính chất phức tạp của kỹ thuật này.

Còn theo GS.TS Trần Bình Giang - Giám đốc BV Việt Đức, chương trình ghép gan tại BV Việt Đức bắt đầu từ những năm đầu thế kỷ 21. Ca ghép gan cho người lớn đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện thành công tại bệnh viện vào ngày 28/11/2007; đến ngày 15/04/2010 bệnh viện đã thực hiện thành công ca ghép gan từ người cho chết não (đầu tiên tại Việt Nam).

Hiện tại bệnh viện đã chủ động trong hầu hết các kỹ thuật ghép gan: ghép toàn bộ từ người cho chết não, ghép gan bán phần từ người cho sống, giảm thể tích gan từ người cho chết não để ghép. Khó khăn lớn nhất của ghép gan là sự khan hiếm của nguồn tạng, do vậy số lượng gan ghép chỉ thoả mãn khoảng 10-15% nhu cầu.

Chính vì vậy BV đã chủ trương tăng tối đa khả năng ghép gan cho bệnh nhân, trong đó giao cho Trung tâm ghép tạng nghiên cứu triển khai kỹ thuật chia gan để ghép giúp cho nhiều bệnh nhân được ghép gan hơn.