Chủ tịch huyện Xuân Trường nói gì về việc phá dỡ nhà thờ Bùi Chu?
Theo lãnh đạo huyện Xuân Trường (Nam Định) nhà thờ Bùi Chu đã được khởi công làm phần mộc từ năm 2018 và tới đây sẽ hạ giải, còn nếu muốn giữ lại thì cơ quan có thẩm quyền phải có văn bản
Chiều ngày 2/5, trao đổi qua điện thoại với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Đặng Ngọc Cường, Chủ tịch UBND huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định, cho biết hiện huyện này chưa nhận được thông tin gì về việc dừng phá dỡ nhà thờ Bùi Chu (ở xã Xuân Ngọc, huyện Xuân Trường) của cơ quan có thẩm quyền.
Theo ông Đặng Ngọc Cường, việc xây dựng nhà thờ mới đã được các cha xứ xin cấp phép xây dựng từ năm 2016, tuy nhiên do chưa chuẩn bị kịp nên năm 2018 lại xin gia hạn và được Sở Xây dựng tỉnh Nam Định đồng ý. "Họ đã tiến hành khởi công từ tháng 10/2018 và đã làm phần mộc từ đó đến giờ, tới đây sẽ tới phần hạ giải để dựng. Nhà thờ được dựng trên toàn bộ nền cũ của nhà thờ, còn chi tiết như thế nào các anh phải hỏi Sở Xây dựng" - ông Cường nói.
Khi được hỏi, các kiến trúc sư đánh giá nhà thờ Bùi Chu đang còn tốt, cần được bảo vệ, ông Đặng Ngọc Cường cho rằng nếu các cơ quan có thẩm quyền xác định có thể bảo tồn giữ lại thì phải có văn bản. "Nếu xác định đó là di sản, là di tích lịch sử hay là cái gì thì cơ quan có thẩm quyền công nhận thì mình mới có thể quản lý nó theo quy định được chứ" - ông Cường nói.
Trước đó, như Báo Người Lao Động đã đưa tin, trên trang Facebook cá nhân của Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Vũ Quang Minh có thông tin cho biết theo tin từ trang của Giáo phận Bùi Chu, giáo xứ quyết định đập bỏ nhà thờ Bùi Chu đã tồn tại 134 năm tuổi, một trong những nhà thờ lâu đời và đẹp nhất Nam Định vào ngày 13-5 tới. Thay vào đó là xây mới một nhà thờ.
Nhà thờ Chánh tòa Bùi Chu được xây dựng vào cuối thế kỷ XIX bởi giám mục Wenceslao Onate Thuận (1884), người Tây Ban Nha, và khánh thành năm 1885 với chiều dài 78 m, rộng 22 m, cao 15 m, tháp cao 35 m thuộc địa phận xã Xuân Ngọc, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định.
Trước sự việc trên, hơn 20 kiến trúc sư vừa ký tên vào "đơn đề nghị cứu xét" gửi Thủ tướng Chính phủ, bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL), chủ tịch UBND tỉnh Nam Định, kiến nghị tạm dừng phá dỡ nhà thờ Bùi Chu để chờ đánh giá toàn diện của Hội đồng Di sản quốc gia.
Trong lá đơn, các kiến trúc sư cho biết sau 2 ngày khảo sát, có thể nhận thấy công trình nhà thờ Bùi Chu chỉ hư hỏng nhẹ, phần mái bị thấm dột, trần mái một số chỗ bong tróc. Kết cấu khung chịu lực còn tốt, bảo đảm khả năng chịu lực lâu dài nếu được gia cố thêm. Tường ngoài nhà rêu mốc vì lâu năm không được tu sửa, việc này khắc phục đơn giản.
Qua thông báo trước đó của linh mục Vũ Đình Hiệu, công trình nhà thờ Bùi Chu sẽ đại tu từ ngày 13-5-2019. Nhưng qua khảo sát và đọc bản vẽ, các kiến trúc sư này cho rằng không phải như vậy mà đây là việc đập bỏ để xây dựng công trình mới với hình thức và quy mô khác lạ nhà thờ hiện có. Khung gỗ và bước cột hoàn toàn khác với hiện trạng công trình. Đồng thời, các cột gỗ hoàn toàn được làm mới và đã được thi công ngay bên cạnh công trình. Tại công trường và theo bản vẽ thiết kế mới mà nhóm có được, công trình đang được thực hiện xây mới.
"Mặc dù không hiểu vì sao nhà thờ Bùi Chu, Nam Định chưa được công nhận là di sản quốc gia, nhưng theo đánh giá dựa trên các quy định về xếp hạng công trình di tích của Việt Nam thì đây là di sản văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật cấp quốc gia. Do chưa được công nhận nhưng theo tinh thần Công ước quốc tế về bảo vệ di sản mà Việt Nam là thành viên, theo Luật Di sản văn hóa năm 2001, chỉnh sửa năm 2009 và các nghị định thông tư hướng dẫn, chúng tôi kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo tạm dừng việc phá dỡ di sản chờ đánh giá toàn diện của Hội đồng Di sản quốc gia, xem xét đưa công trình vào diện cần phải bảo tồn tôn tạo theo Luật Di sản văn hóa Việt Nam" - các chuyên gia viết trong đơn kiến nghị.
Đồng thời, các chuyên gia cũng "khẩn thiết trình Thủ tướng xem xét, giao Bộ VH-TT-DL cùng các chuyên gia đánh giá, nếu đủ điều kiện thì triển khai xếp hạng di sản. Và trước mắt, giao UBND tỉnh Nam Định tạm dừng việc triển khai xây dựng công trình mới, chờ quyết định chỉ đạo của Thủ tướng".
Để nắm thêm thông tin việc tỉnh Nam Định đã nhận được đơn kiến nghị hay chỉ đạo gì của cấp trên về việc hạ giải nhà thờ Bùi Chu, phóng viên đã liên hệ tới số máy ông Ngô Gia Tự, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định, người phát ngôn báo chí nhưng vị này không nghe máy.