Chóng mặt là bệnh gì? Nguyên nhân, Triệu chứng & Cách điều trị

22-02-2023 06:40:46

Chóng mặt khiến nhiều người ốm yếu, hạn chế hoạt động. Đừng chấp nhận sống chung với nó mãi. Hãy tìm hiểu kỹ càng về các kiểu chóng mặt, nguyên nhân gây ra và cách chữa mang lại hiệu quả dứt điểm.

I. Chóng mặt là gì?

Chóng mặt hiểu đơn giản đây là trạng thái cơ thể không đứng vững, không giữ được cân bằng. Bản thân có ảo giác mọi thứ xung quanh có sự xoay tròn, mờ ảo. Nhiều người còn bị ngất xỉu hay té ngã.


Cơ chế gây ra chóng mặt không đơn giản, có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Có thể bắt nguồn từ hệ thống tiền đình, huyết áp, các bệnh về tai, tâm lý, tác dụng phụ của thuốc. Vì vậy cần dựa vào nguyên nhân chính xác gây ra bệnh mà có phương án điều trị phù hợp

II - Có những kiểu chóng mặt nào? Làm sao để xác định?

Chóng mặt được chia thành hai kiểu chính là chóng mặt trung ương và chóng mặt ngoại biên. Mỗi kiểu chóng mặt có những triệu chứng xác định cụ thể như sau.

2.1 Chóng mặt trung ương

Kiểu chóng mặt này thường được bắt nguồn từ các vấn đề về não, nhất là khu vực tiểu não bị ảnh hưởng lớn. Đa phần các cơn chóng mặt có cường độ ở mức độ nhẹ đến vừa phải. Người bệnh cũng không cảm thấy mệt mỏi, buồn nôn, ù tai.


2.2. Chóng mặt ngoại biên

Đây là kiểu chóng mặt phổ biến hơn cả, có kèm theo ù tai, giảm thính lực, thậm chí là điếc. Theo kết quả của nhiều nghiên cứu, chính sự xáo trộn bên trong tai giúp kiểm soát lại trạng thái cân bằng của cơ thể là căn nguyên chủ yếu gây nên hiện tượng chóng mặt. 

III. Nguyên nhân của chứng chóng mặt

Chứng chóng mặt bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Nhiều người với tâm lý sốt sắng áp dụng đủ mọi cách để chữa trị hiệu quả tình trạng chóng mặt, đau đầu nhưng chỉ được một thời gian bệnh lại đâu vào đấy. Thậm chí ngày càng nặng hơn. 

Việc biết được chính xác nguyên nhân gây ra chóng mặt sẽ giúp bạn có được phương pháp xử lý đúng đắn, hiệu quả. 

1. Thiếu máu não, thiếu máu đến hệ tiền đình

Có đến 80% trường hợp bị chóng mặt là do nguyên nhân này. Lượng máu huyết, oxy và các dưỡng chất không kịp thời lên nuôi não dẫn tới những ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng não bộ. Nhất là hệ tiền đình hoạt động kém đi dẫn đến tình trạng chóng mặt, hoa mắt, ù tai xảy ra đột ngột. 

2. Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính

Kiểu chóng mặt này xảy ra không do nguyên nhân bệnh lý đặc trưng nào, xảy ra trong khoảng chỉ vài mươi giây cho đến vài phút, lặp đi lặp lại kèm theo nôn ói, nặng đầu. 

Chắc hẳn trong chúng ta từng trải qua ít nhất một lần chóng mặt khi đột ngột chuyển tư thế đang ngồi lâu bỗng đứng lên nhanh chóng, đang nằm ngồi chồm dậy, đang nằm xoay người… xảy ra từng đợt, từng lúc. Mỗi lần như vậy là quay cuồng, xây xẩm mặt mày, mau chóng tìm nơi bám víu để tránh té ngã.

3. Bệnh Migraine

Bệnh lý đau nửa đầu là tình trạng đau nửa đầu đột ngột một hoặc cả hai bên. Những cơn đau đầu này rất hay tái phát, kèm theo với chứng đau đầu là tình trạng chóng mặt, nôn, buồn nôn...

4. Viêm dây thần kinh tiền đình 

Đây là một trong những bệnh lý hiếm gặp gây ra những rối loạn về thăng bằng cơ thể. Người bệnh sẽ bị những cơn chóng mặt ghé thăm, mọi vật xung quanh mình quay tròn, mờ ảo kèm theo đó là những triệu chứng khó chịu ù tai, đau nhức đầu. 

5. Nhiễm trùng tai 

Tai là một trong những cơ quan giúp cơ thể giữ thăng bằng, gửi những tín hiệu phát đi từ tai đến não bộ. Một khi những bộ phận bên trong tai bị viêm nhiễm, ảnh hưởng đến dây thần kinh tiền đình gây ra các triệu chứng chóng mặt, buồn nôn. 

6. Viêm tai Cholesteatoma

Viêm tai giữa Cholesteatoma cần đặc biệt lưu ý, bệnh khi không được điều trị dứt điểm dẫn đến các biến chứng nguy hiểm: viêm mê não, tổn thương dây thần kinh não, áp xe tiểu não, đại não gây ra tình trạng chóng mặt, đi đứng loạng choạng. 

7. Một số nguyên nhân khác

Ngoài các bệnh lý kể trên thì một số nguyên nhân khác cũng là căn nguyên gây ra tình trạng chóng mặt, đau nửa đầu, buồn nôn… cần kể đến như: lượng đường trong máu thấp, huyết áp thấp, suy giáp hay tác dụng phụ của một số loại thuốc, yếu tố tâm lý…

IV - Những triệu chứng thường đi kèm khi bị chóng mặt

Thông thường những cơn chóng mặt sẽ không xuất hiện đơn độc mà đi kèm với các triệu chứng sau:

  • Nhức đầu, đầu óc quay cuồng, người mệt mỏi
  • Loạng choạng, đi đứng không vững, mất thăng bằng
  • Nôn, buồn nôn
  • Ù tai, nghe như kiểu có tiếng kêu trong tai

Chóng mặt có thể xuất hiện thoáng qua rồi giảm dần và mất hẳn trong vòng vài phút. Song cũng có nhiều trường hợp kéo dài có thể vài giờ hoặc thậm chí là cả mấy ngày dài.

V - Điều trị chứng chóng mặt như thế nào?

1. Sử dụng vật lý trị liệu

Đây là phương pháp chữa chóng mặt không dùng thuốc được nhiều người áp dụng. Cơ chế điều trị đơn giản, dễ thực hiện, có thể tiến hành ở bất kỳ đâu nên cũng được nhiều bác sĩ khuyên sử dụng trước khi điều trị cấp cao

Một số phương pháp vật lý trị liệu giúp điều trị hiệu quả chứng chóng mặt như: bài tập đôi mắt, tập yoga chữa rối loạn tiền đình, bài tập luyện giữ thăng bằng, bấm huyệt - xoa bóp chữa rối loạn tiền đình… 

2. Phục hồi chức năng tiền đình

Ngay tại nhà các bạn có thể thực hiện những bài tập đơn giản được thiết kế khoa học, phù hợp để phục hồi chức năng của hệ tiền đình như: bài tập nhìn thay đổi, bài tập nhìn theo mục tiêu, bài tập di chuyển đầu theo chiều ngang, bài tập xoay đầu vòng tròn…

Đây là những bài tập giúp hệ tiền đình hoạt động ổn định trở lại. Người bệnh kiên trì tập luyện sẽ được cải thiện hiệu quả theo thời gian.

3. Phẫu thuật

Trong một số trường hợp nguyên nhân gây ra chứng chóng mặt do có khối u hay chấn thương vùng não, đầu, cổ thì phải tiến hành phẫu thuật cho khỏi bệnh. Từ đó mới chấm dứt được chứng chóng mặt. 

4. Sử dụng thuốc đặc trị chóng mặt

ít ai biết rằng nguyên nhân chủ yếu trên 80% các trường hợp gây chóng mặt là do thiếu máu lên não, cụ thể là đến hệ tiền đình. Khi hệ tiền đình hoạt động rối loạn, mất khả năng giữ thăng bằng, cơ thể loạng choạng dẫn đến chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn… Nhất là các trường hợp chóng mặt mà không tìm được nguyên nhân thì khả năng cao là do thiếu máu lên não. 

Như vậy để giải quyết triệt để chóng mặt, tránh tái đi tái lại cần tác động vào đúng nguyên nhân gốc rễ này vừa hiệu quả cao lại tối ưu thời gian, chi phí. 

Đông y rất giỏi trong việc xác định nguyên nhân gây bệnh cũng như hướng điều trị hiệu quả tận gốc lại an toàn, lành tính nên nhiều người lựa chọn điều trị theo y học cổ truyền. 

Tuy nhiên thực tế ngày nay thị trường Đông y ngày càng tràn lan, xuất hiện rất nhiều các sản phẩm không rõ nguồn gốc. Người bệnh cần sáng suốt cân nhắc lựa chọn những sản phẩm Đông y hoạt huyết, bổ huyết thực sự tốt mới tránh được “tiền mất tật mang” 

Điển hình viên chóng mặt Ngự y mật phương - Đông y thế hệ 2 hiệu quả vượt trội, đảm bảo hiệu quả cao nhất để trị chứng chóng mặt, choáng váng, mất thăng bằng, xây xẩm mặt mày, ngăn tái phát. Người bệnh không còn phải lo lắng về việc dùng thuốc tân dược chữa chóng mặt bị nhờn, phải tăng liều hay gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. 

VI - Những lưu ý để hạn chế tình trạng chóng mặt

Chóng mặt hoàn toàn có thể được kiểm soát một cách hiệu quả nhờ chính bản thân chúng ta duy trì và thiết lập chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích các bạn hãy áp dụng: 

Cân bằng công việc và cuộc sống một cách hợp lý. Tránh làm việc khuya dẫn đến cơ thể mệt mỏi.

Thực hiện chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, uống đủ nước. Có thể uống nước gừng tươi hay trà gừng để cải thiện khi chóng mặt “ghé thăm” bất thình lình. Kiêng bia rượu, cà phê, chất kích thích - những thức uống làm trầm trọng thêm chứng chóng mặt. 

Tăng cường vitamin B6 (ngũ cốc, trứng, gia cầm, cá, rau củ, trái cây…), vitamin C ( trái cây họ cam quýt, kiwi, đu đủ, ổi…). Hạn chế các thức ăn nhiều dầu mỡ. 

Thực hiện các bài tập cải thiện chức năng tiền đình. Tích cực vận động, rèn luyện các bài tập thể dục thể thao giúp lưu huyết lưu thông dễ dàng đến các cơ quan, trong đó có não bộ.

DS. Gia Linh
Theo Giáo dục & Cuộc sống/Giáo dục & Thời đại //