Cảnh báo bệnh không lây nhiễm giết 400.000 người Việt mỗi năm

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, mỗi năm, Việt Nam có khoảng 400.000 người chết vì các bệnh không lây nhiễm. Tại Việt Nam, các bệnh không lây nhiễm phổ biến là tim mạch, đái tháo đường, ung thư và bệnh phổi mạn tính. Các bệnh này không những ảnh hưởng đến tuổi thọ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sống của người dân.

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục khám chữa bệnh, số người mắc bệnh không lây nhiễm hiện nay rất lớn và ngày càng gia tăng: Có 18,9% người từ 18 tuổi trở lên bị tăng huyết áp; 4,1% người bị tăng đường máu; trên 2 triệu người mắc bệnh phổi mạn tính; 125.000 người mắc ung thư mới mỗi năm.

Nhiều ý kiến cho rằng, bệnh không lây nhiễm đang trở thành gánh nặng của toàn xã hội, chiếm 66% gánh nặng bệnh tật. Nguyên nhân của bệnh không lây nhiễm được xác định có liên quan đến các yếu tố hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia, ăn nhiều chất béo, ăn ít rau - củ - quả, ăn quá ngọt hoặc quá mặn, lười vận động... Lối sống trên đang ảnh hưởng trực tiếp đến thực trạng thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, tăng đường máu, tăng cholesterol... nguy hiểm hơn, các yếu tố nguy cơ trên ngày càng gia tăng tại Việt Nam.

Cảnh báo bệnh không lây nhiễm giết 400.000 người Việt mỗi năm. Ảnh minh hoạ 

“Nếu WHO coi bệnh không lây nhiễm là cơn thủy triều đỏ, thì tại Việt Nam hiện đang là trận đại thủy triều đỏ, vì công tác dự phòng chưa rốt ráo, vấn đề điều trị dựa vào cộng đồng vẫn chưa làm được”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định.

Mặc dù Bộ Y tế đã có nhiều nỗ lực trong việc kiểm soát bệnh không lây nhiễm, nhưng tình trạng gia tăng các bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam đang báo động: 70% trường hợp tử vong hằng năm là do bệnh không lây nhiễm, trong số này có đến 40% tử vong trước 70 tuổi.

Bệnh không lây nhiễm đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của ngành y tế, hệ thống phòng chống đã được thiết lập từ tuyến trung ương đến địa phương, tuy nhiên, công tác triển khai chưa thực sự quyết liệt. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhận định, công tác dự phòng bệnh không lây nhiễm chưa quyết liệt, nhiều người dân vẫn chưa có ý thức phòng ngừa bệnh.

Thực tế vẫn còn 49% dân số nam giới hút thuốc lá, 77% dân số uống rượu trong đó có 11% uống tới mức nguy hại, tỷ lệ người sử dụng muối cao gấp đôi so với khuyến cáo của Tổ chức y tế thế giới. 40% bệnh nhân mắc bệnh tăng huyết áp kông biết mình mắc bệnh, trong khi để kiểm tra mình có mắc bệnh hay không hết sức đơn giản bằng cách đo huyết áp. Việc dự phòng không rốt ráo, việc điều trị dựa vào cộng đồng cũng chưa làm được đang làm tăng gánh nặng bệnh tật, tăng quá tải bệnh viện và giảm tuổi thọ, giảm chất lượng sống của người dân.

Tiến sỹ Lokky Wai, trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cũng thông tin, dự báo trong 20 năm tới, toàn thế giới sẽ mất đi 47.000 tỷ USD vì mất năng suất lao động do các bệnh không lây nhiễm gây ra.

Ước tính tại Việt Nam, mỗi năm thiệt hại khoảng 1 tỷ USD do hút thuốc lá. Trong khi ở các nước phát triển, tỷ lệ bệnh tim mạch và đột quỵ ngày càng giảm do họ kiểm soát tốt bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp sớm rất tốt thì tại Việt Nam, tỷ lệ tim mạch và đột quỵ đang là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Theo các chuyên gia, nhiều bệnh có thể phòng chống được nếu phát hiện sớm và điều trị hiệu quả. Để kiểm soát tốt các bệnh không lây nhiễm, cần những thay đổi về cách quản lý bệnh; đồng thời phải có chính sách nâng cao năng lực cán bộ y tế cấp cơ sở.

Để hạn chế sự gia tăng và sự nguy hiểm của bệnh không lây nhiễm, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, Bộ đã đề ra mục tiêu, từ nay đến năm 2025, chỉ còn 20% số ca tử vong sớm do bệnh không lây nhiễm; trong đó giảm 30% số người hút thuốc, giảm 10% số người uống rượu bia ở mức có hại và kiểm soát để tỷ lệ thừa cân béo phì dưới 15%, tăng huyết áp dưới 30%, đái tháo đường dưới 8%...

Vì thế ngành y tế các cấp cần tập trung cho truyền thông và phòng chống các bệnh không lây nhiễm. Một trong những nhiệm vụ quan trọng là sàng lọc, phát hiện sớm các loại bệnh không lây nhiễm; chủ động phòng ngừa các loại bệnh đã có vaccine phòng ngừa; đầu tư cho chuyên môn, trang thiết bị trong việc tầm soát, điều trị bệnh cũng như chăm sóc giảm nhẹ các bệnh này trong cộng đồng.