Bắt 5 bị can liên quan đến đại án gang thép thua lỗ nghìn tỷ

Dự án mở rộng gang thép Thái Nguyên có tổng mức đầu tư hàng ngàn tỉ đồng đang trong tình trạng hư hỏng, rỉ sét. Ảnh: TN

Ngày 20/4, Cơ quan cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng và tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty TISCO. Đồng thời, C03 cũng ra các quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam và lệnh khám xét người, nơi ở, nơi làm việc đối với 5 người.

Các bị can bị khởi tố gồm: Mai Văn Tinh, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty Thép Việt Nam, Đậu Văn Hùng, nguyên Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thép Việt Nam về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và Trần Trọng Mừng, nguyên Tổng Giám đốc Công ty TISCO về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng và tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Trần Văn Khâm, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty TISCO về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại Điều 224 Bộ luật Hình sự năm 2015 và tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Bị can Ngô Sỹ Hán, nguyên Phó Tổng Giám đốc, Trưởng ban Quản lý Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty TISCO về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Trước đó, ngày 19/4, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã phê chuẩn các Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với các bị can. Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã thi hành các Quyết định, Lệnh nêu trên đối với các bị can đảm bảo an toàn, đúng quy định pháp luật. Quá trình khám xét đã tiến hành thu giữ một số hồ sơ tài liệu quan trọng có liên quan đến vụ án.

Hiện, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang tập trung lực lượng, tiến hành điều tra mở rộng vụ án và xác minh thu hồi tài sản bị thiệt hại.

Cụ thể thông tin trên Thanh Niên, Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên có tổng mức đầu tư 8.100 tỉ đồng, được xây dựng từ năm 2007 nhưng đến nay vẫn "đắp chiếu". Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại dự án này.

Từ năm 2007, TISCO ký hợp đồng 01 EPC với nhà thầu Công ty tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MMC) trị giá 160,8 triệu USD (tỷ giá USD thời điểm này là 1 USD = 15.850 đồng). Hai bên xác định đây là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Thời gian thực hiện dự kiến là 30 tháng. Nhưng sau đó TISCO và MMC đã ký với nhau nhiều phụ lục điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng trong hợp đồng EPC đã ký. Theo số liệu của TISCO, tổng giá trị thanh toán tính đến 31.12.2016 là gần 4.500 tỉ đồng, trong đó chi phí thiết bị hơn 2.100 tỉ đồng, chi phí xây dựng gần 1.000 tỉ đồng... Tổng dư nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả của dự án là 3.900 tỉ đồng (hiện lãi vay phải trả trên 40 tỉ đồng/tháng).

Một trong những sai phạm đặc biệt nghiêm trọng được TTCP chỉ ra là tổng mức đầu tư của dự án được điều chỉnh tăng thêm hơn 4.200 tỉ đồng thiếu cơ sở căn cứ pháp lý. Cụ thể, từ đề xuất của TISCO, tháng 8.2012, VNS đã có văn bản gửi Bộ Công thương và đề nghị Thủ tướng điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án từ 3.800 tỉ đồng lên 8.100 tỉ đồng.

Theo Thanh tra Chính phủ, thời điểm xin ý kiến điều chỉnh tổng mức đầu tư, theo chỉ đạo của Thủ tướng, một số bộ, ngành và Ngân hàng Nhà nước cho ý kiến cho rằng việc dự án đội vốn là thiếu cơ sở nhưng Bộ Công thương khi đó với vai trò thẩm tra, rà soát vẫn trình Chính phủ phương án điều chỉnh tổng mức đầu tư.

Thực tế dự án này đã phải kéo dài, chậm tiến độ trên 10 năm, đã tạm dừng thi công từ năm 2013 đến nay. Tổng mức đầu tư của dự án đã phải tăng nhưng toàn bộ các hạng mục chính chưa hoàn thành. MMC chưa chuyển đủ thiết bị theo danh mục, tình trạng máy móc thiết bị hư hỏng, sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật... ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án.