Xuất xử bí ẩn

Khoảng giữa năm 2017, các mạng lưới bán hàng trên mạng xã hội Facebook rầm rộ quảng cáo sản phẩm siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco là "siêu phẩm trị ho", "bảo hành đến khi khỏi bệnh", "thuốc trị ho tốt nhất, an toàn và hiệu quả nhất", "siro ho An Phế thay thế hoàn toàn kháng sinh trong điều trị các bệnh đường hô hấp" - Dùng để điều trị ho cho mọi đối tượng, trong đó có trẻ em từ 03 tháng tuổi trở lên…

Không dừng lại ở đó, vào ngày 30/8/2017 một chương trình dùng thử sản phẩm siro siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco miễn phí được lan truyền trên mạng xã hội facebook. Theo đó, nhà phân phối tổ chức Live stream tặng 500 lọ siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco cho khách hàng có nhu cầu dùng thử khi đăng ký.

Ngay lập tức sản phẩm này đã được các bậc phụ huynh truyền tai nhau mua về cho con em mình dùng, trong lúc chưa biết sản phẩm này có tác dụng gì hay không, chất lượng ra sao … Tuy nhiên, chiến dịch này đã mang lại thành công cho sản phẩm bởi sau đó siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco đã có mặt trong nhiều gia đình có trẻ nhỏ.

Sản phẩm siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco đang được lưu hành hiện nay

Theo thông tin được in trên bao bì sản phẩm, Siro ho An Phế được cho là sản phẩm đông y gia truyền dùng để phòng, điều trị ho và các bệnh lí khác; nhà sản xuất là Viện Nghiên cứu cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (địa chỉ tại làng Lai, xã La Hiên, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên).

Sản phẩm siro ho An Phế được Công ty TNHH Dược liệu Hạ Châu - Hachaco (địa chỉ tại thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh) độc quyền phân phối với hình thức bán hàng trên mạng xã hội facebook và phân cấp theo hệ thống và nó được lấy tên khác nữa là siro ho An Phế - Hachaco.

Thành phần bài thuốc được kê trong tờ hướng dẫn sử dụng, cũng như in trên bao bì sản phẩm gồm có các vị thuốc như: xạ can, xương sông, bách bộ, bạc thau... và các dược liệu quý gia truyền khác?

Tuy nhiên, điều khó hiểu là sản phẩm này lúc thì được ghi là “Thuốc nam cho người Việt”  lúc thì lại được ghi là “Thực phẩm bảo vệ sức khỏe”. Đã thế, đơn vị sản xuất lại không ghi hàm lượng các vị thuốc theo tỷ lệ, mà chỉ ghi công thức chung chung hết sức mơ hồ theo kiểu hiểu thế nào cũng được.

Về công dụng của sản phẩm cũng có sự bất nhất giữa các thông tin ghi trên tờ hướng dần sử dụng, vỏ bao bì và trên nhãn lọ sản phẩm. Với công dụng chủ yếu là trừ ho, tiêu đờm, trị viêm amidan, viêm phối, giải độc, diệt giun kim... Dùng được cho trẻ từ 03 tháng tuổi, hạn sử dụng lúc là 6 tháng, lúc ghi 12 tháng và được ghi tùy tiện trên nhãn lọ sản phẩm lúc có, lúc không.

Lần theo thông tin trên bao bì sản phẩm, PV đã có cuộc trao đổi ông Dương Trung Kiên - người được cho là tiên phong trong ý tưởng sáng lập ra Viện Nghiên cứu cây thuốc và vị thuốc Việt Nam.

Ông Dương Trung Kiên cho biết: Viện Nghiên cứu cây thuốc và vị thuốc Việt Nam hiện vẫn chưa được thành lập và ông cũng hoàn toàn không biết đến sản phẩm này.

PV tiếp tục lần theo thông tin nhà phân phối là Công ty TNHH Dược liệu Hạ Châu, song không nhận được bất cứ câu trả lời nào từ đơn vị này.

Thông tin in trên vỏ hộp sản phẩm siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco

Mặc dù chưa xác định được nguồn gốc của sản phẩm, nhưng siro ho An Phê đã lưu hành trên thị trường từ gần một năm nay. Đến nay, siro ho An Phê đã nhiều lần thay đổi hình dáng, kích thước, dung tích của sản phẩm.

Cùng với đó, thông qua cách phân phối sản phẩm gần giống như hình thức bán hàng đa cấp. Các đại lí cấp dưới nhập hàng sẽ được khuyến khích với hình thức càng nhập nhiều giá càng rẻ. Sản phẩm cũng liên tục được các trang facebook cá nhân trong hệ thống bán hàng trực tiếp tư vấn sử dụng, bán và chuyển hàng khi khách có nhu cầu (giá chung bán lẻ cho toàn bộ hệ thống, đầu mối cung cấp sản phẩm đưa ra mức giá cố định 255.000 đồng/1 lọ 100ml).

Không dừng lại ở việc bán hàng đơn thuần, các trang facebook cá nhân còn tổ chức các chương trình khuyến mại “tri ân khách hàng”, thậm chí tổ chức hẳn “chương trình dùng thử thuốc miễn phí”.

Việc sản xuất và lưu hành các sản phẩm được gọi là thuốc hay thực phẩm chức năng phải đều trải qua một quá trình kiểm nghiệm sản phẩm nghiêm ngặt trước khi đưa ra lưu thông. Trong khi sản phẩm siro ho An Phế - Hachaco được bán và lưu thông trôi nổi hiện nay lại có hẳn “Chương trình dùng thử thuốc miễn phí” chẳng khác nào biến những trẻ em trên 3 tháng tuổi trở lên thành “chuột bạch” để kiểm nghiệm.

Ngoài ra, các mạng lưới bán hàng quảng cáo siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco là "siêu phấm trị ho", "bảo hành đến khi khỏi bệnh", "thuốc trị ho tốt nhất, an toàn và hiệu quả nhất", "siro ho An Phế thay thế hoàn toàn kháng sinh trong điều trị các bệnh đường hô hấp"... khiến người tiêu dùng dễ bị lừa gạt.

Mập mờ những chứng nhận

Đầu năm 2018, siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco công bố hàng loạt chứng nhận của các cơ quan chức năng. Cụ thế, công bố "Thương hiệu độc quyền được bảo hộ theo Quyết định số 8307/QĐ-SHTT của Cục sở hữu trí tuệ cấp ngày 8/2/2018"; Mã vạch sản phẩm do Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam, Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cấp.

Tuy nhiên, trên thực tế những công bố này của sản phấm siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco đều "mập mờ" hoặc không có trên thực tế đế đánh lừa khách hàng.

Cụ thế: Về công bố ‘Thương hiệu độc quyền được bảo hộ theo Quyết định số 8307/QĐ-SHTT của Cục sở hữu trí tuệ cấp ngày 8/2/2018". Thực chất đây mới chỉ là quyết định chấp nhận đơn để Cục sở hữu trí tuệ thấm định, không phải là quyết định cho nhãn hiệu siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco, cũng không phải là quyết định cấp bằng độc quyền.

Mốc thời gian 08/02/2018 và quyết định số 8307/QĐ-SHTT là thời điếm và số quyết định mà Cục sở hữu trí tuệ ra văn bản nhận hồ sơ để thực hiện các thủ tục tiếp theo đối với sản phẩm này.

Đối với mã vạch sản phẩm, đại diện Viện Tiêu chuấn chất lượng Việt Nam cho biết: Mỗi doanh nghiệp khi được thành lập, có nguyện vọng cấp mã số - mã vạch sẽ được Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam cấp cho một mã số tương ứng với doanh nghiệp. Từ mã số này, doanh nghiệp có thế dùng để gắn lên cho từng mặt hàng do doanh nghiệp sản xuất hoặc phân phối.

Đặc biệt, đối với bất kỳ sản phẩm là thuốc hoặc thực phẩm bảo vệ sức khỏe muốn lưu hành trên thị trường đều bắt buộc phải được Cục An toàn thực phấm - Bộ Y tế cấp chứng nhận đảm bảo các quy định.

Trao đổi với PV, đại diện Cục An toàn thực phấm, Bộ Y tế khẳng định chưa cấp xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm cũng như chưa cấp giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố đối với sản phẩm siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco.

Thông tin chứng nhận "mập mờ” của sản phẩm siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco in trên vỏ hộp sản phẩm (khoanh đỏ).

Như vậy, đến thời điếm hiện tại sản phẩm siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco chưa được các cơ quan chức năng cấp bất kỳ một chứng nhận nào về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm phù hợp với quy định.

Siro ho An Phế/siro ho An Phế - Hachaco lúc được quảng cáo lúc là thuốc, lúc lại là thực phẩm bảo vệ sức khỏe khiến người tiêu dùng rất hoang mang. Điều kỳ lạ là sản phẩm này vẫn ung dung được bán rầm rộ mà không có cơ quan chức năng nào vào cuộc kiểm tra, xử lý.

Đời sống Plus sẽ tiếp tục thông tin.

Xem thêm: Mỹ phẩm Phi Thanh Vân là kem trộn?