Cần cơ chế riêng phát triển trường học thông minh
Mô hình trường học thông minh trên cơ sở vận dụng linh hoạt, hiệu quả các nguồn lực công nghệ số được triển khai thí điểm...
Ảnh minh họa INT.
Sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025 và định hướng đến năm 2030”, nhiều tỉnh thành có lộ trình triển khai đô thị thông minh và giáo dục thông minh. Theo đó, mô hình trường học thông minh (THTM) trên cơ sở vận dụng linh hoạt, hiệu quả các nguồn lực công nghệ số được triển khai thí điểm.
Hệ thống THTM của TPHCM được triển khai tại 5 trường THPT, gồm: Chuyên Lê Hồng Phong, chuyên Trần Đại Nghĩa, Lê Quý Đôn, Nguyễn Hiền và Nguyễn Du. THTM ở TPHCM được xây dựng với 5 tiêu chí: Thi trực tuyến, hướng nghiệp trực tuyến, ứng dụng tối đa công nghệ thông tin (CNTT) trong giảng dạy; giáo viên được trang bị kiến thức tin học văn phòng quốc tế; phủ sóng Internet tốc độ cao; triển khai thư viện thông minh, học bạ điện tử; học sinh được sử dụng thiết bị cầm tay thông minh trong giờ học và trong kiểm tra, đánh giá...
Hà Nội cũng lựa chọn 5 trường để thí điểm THTM gồm: Trường Mầm non B (quận Hoàn Kiếm), Trường Tiểu học Lê Văn Tám (quận Hai Bà Trưng), Trường THCS Chu Văn An (quận Long Biên), Trường THPT Phan Huy Chú (quận Đống Đa), Trường PTCS Nguyễn Đình Chiểu (quận Hai Bà Trưng). Từng trường, cấp học khác nhau được áp dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ số, thiết bị tương tác, máy tính bảng, màn hình tương tác, thiết bị thực tế ảo, sản xuất các nội dung 3D thực tế ảo…
Việc triển khai THTM hiện nay gặp một số yếu tố thuận lợi, bởi ngành Giáo dục đã triển khai Chương trình GDPT 2018 với nhiều đổi mới; nhiều chính sách và quy định về chuyển đổi số của Chính phủ, Bộ GD&ĐT, đã dần được hoàn thiện.
Đặc biệt gần đây, Bộ ban hành Bộ chỉ số đánh giá mức chuyển đổi số đối với cơ sở GD&ĐT, phòng GD&ĐT. Bộ chỉ số này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy công cuộc chuyển đổi số từ cơ sở mạnh mẽ hơn nữa. Những trường học phấn đấu nằm ở mức thang điểm cao nhất của bộ tiêu chí sẽ thuận lợi chuyển đổi từ trường học bình thường sang THTM.
Tuy có một số thuận lợi nhưng nhìn chung việc xây dựng THTM hiện vẫn ở bước khởi đầu, khó khăn còn khá nhiều. THTM cần các thiết bị công nghệ thông minh đa dạng, đồng bộ dựa trên nền tảng ICT (bảng, bục giảng thông minh, máy chiếu, máy tính bảng,..); hệ thống camera giám sát; hệ thống công nghệ giám sát trường học, kết nối Internet băng thông rộng…
Đầu tư cho hệ thống này cần nguồn lực tài chính không nhỏ, tự thân nhà trường là khó có thể. Quá trình triển khai THTM ở một số trường học trên địa bàn TPHCM thời gian qua cho thấy các chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng chưa đáp ứng tốt cho THTM.
Việc triển khai các ứng dụng CNTT truyền thông còn thiếu đồng bộ; kết nối cơ sở dữ liệu, khai thác sử dụng trang thiết bị, hạ tầng CNTT truyền thông chưa thật sự hiệu quả; trình độ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên chưa đồng đều; thiếu các giải pháp phần mềm, cơ sở dữ liệu đồng bộ để từng cơ sở giáo dục kết nối vào hệ thống chung của thành phố thông minh. Tại Hà Nội, một số trường thí điểm được hỗ trợ tài chính từ ngân sách nhưng phải tiến hành cả xã hội hóa...
THTM không chỉ là nhu cầu tất yếu để nhà trường thích ứng với những tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, mà còn như giải pháp chiến lược để nâng cao chất lượng giáo dục. Thực tế cho thấy THTM không đơn thuần cần hạ tầng công nghệ hay đổi mới phương pháp giảng dạy mà còn bao gồm các cơ chế quản lý và chính sách.
Do đó, song song với việc thúc đẩy chuyển đổi số mạnh mẽ, rất cần cơ chế riêng cho THTM với những tiêu chí cụ thể cùng chính sách hỗ trợ về pháp lý, phát triển công nghệ, nghề nghiệp cho giáo viên, chính sách huy động cộng đồng hỗ trợ và giám sát,… Có như thế, mô hình THTM mới vận hành trơn tru và phù hợp với nhu cầu từng đối tượng tham gia giáo dục, có thể nhân rộng và phát huy hiệu quả.