Vì sao rượu ngâm mã tiền trị thấp khớp lại có thể đầu độc chết người trong tích tắc?

Chết oan vì ngộ độc mã tiền

Mới đây đã thị xã Ba Đồng, tỉnh Quảng Nam đã xảy ra một vụ ngộ độc mã tiền tử vong vô cùng thương tâm. Cụ thể vào chiều 7/7, 2 anh em thấy chai rượu dưới gầm ô tô tưởng rượu thuốc nên lấy uống mỗi người một ngụm.

Nửa tiếng sau, 2 người lên cơn co giật, sùi bọt mép và được đưa vào bệnh viện cấp cứu ngay sau đó trong tình trạng nguy kịch, tím tái toàn thân, mạch không, huyết áp không đo được, ngừng thở, phải tích cực cấp cứu ngừng tuần hoàn. Sau gần 1 giờ cấp cứu, tim hai bệnh nhân đập trở lại.

Rượu ngâm mã tiền có thể gây chết người nếu uống nhầm. Ảnh minh họa

Tuy nhiên do tình trạng quá nặng, người em 65 tuổi đã tử vong, người anh 70 tuổi vẫn nguy kịch. Theo người nhà, đây là loại rượu ngâm mã tiền dùng để xoa bóp tay chân hàng ngày và để dưới gầm ô tô. Hai anh em không biết đã lấy uống nhầm.

Mã tiền: Vị thuốc quý nhưng kịch độc

Mã tiền là hạt quả đã chín già phơi khô của cây mã tiền (Strychnos nuxvomica L.), thuộc họ Mã tiền (Loganiaceae). Mã tiền chứa dầu béo, glycosid (loganosid), acid loganic, stigmasterin, cyloartenol và nhiều alcaloid: strychnin, brucin, vomicin, cloubrin, psedostrychnin, loganin…

Theo Đông y, mã tiền vị đắng, tính hàn, rất độc; vào kinh can và tỳ, có tác dụng thông lạc chỉ thống, tiêu thũng tán kết. Dân gian thường dùng rượu ngâm mã tiền để trừ phong thấp tý, ung thư sang độc, tổn thương sưng đau; co rút tê dại, liệt, trị các chứng đau khớp, bệnh ngoài da.

Cây mã tiền có tác dụng chữa các chứng đau nhức, cắt cơn động kinh. Ảnh Internet

Là một vị thuốc quý song mã độc cũng là một chất độc có thể giết người. Người uống rượu ngâm hạt mã tiền thường bị đau đầu, ói mửa, co cứng cơ. Trường hợp ngộ độc hạt mã tiền nặng sẽ ngưng thở dẫn đến tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.

Triệu chứng ngộ độc mã tiền

Những dấu hiệu ngộ độc mã tiền xuất hiện sớm (chỉ khoảng 30 phút sau khi uống, vài phút sau khi tiêm) và mất đi sau 6 giờ. Các cơn co giật kiểu uốn ván xuất hiện nối tiếp nhau, mỗi cơn cách nhau vài phút khiến cơ thể người bệnh uốn cong, cứng hàm.

Trong cơn, nhịp thở của người bị ngộ độc hạt mã tiền rất nông và ngắt quãng, gây ra tình trạng giảm thông khí phế nang giống như trong uốn ván hoặc ngộ độc cura.

Đồng thời, bệnh nhân dù vẫn tỉnh song da xanh tím, mạch nhanh, huyết áp tăng, vã mồ hôi. Một số trường hợp, nạn nhân có thể hôn mê nếu còn co giật kéo dài hoặc bị sốt do tình trạng co cơ giống như trong uốn ván.

Nếu thực hiện xét nghiệm sẽ thấy, trong nước tiểu của người ngộ độc mã tiền có độc tố strycnin, men CK tăng cao trong máu do tiêu cơ, vô niệu do tiêu cơ.

Xử trí ngộ độc hạt mã tiền

Khi nhận thấy người bệnh có triệu chứng ngộ độc mã tiền, cần đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu. Nếu ngộ độc qua đường tiêu hoá có thể rửa dạ dày sau khi tiêm tĩnh mạch diazepam liều cao (10mg hay hơn nữa) và đặt ống nội khí quản.

Biện pháp hiệu quả nhất là chống ngạt thở do các cơn co giật bằng diazepam, thiopental tiêm tĩnh mạch nhiều lần, đặt ống nội khí quản và hô hấp nhân tạo. Hoặc loại trừ chất độc qua đường thận bằng thuốc lợi tiểu thẩm thấu hoặc furosemid.

Khi xử trí ngộ độc mã tiền, cần truyền nhiều dịch sao cho lượng nước tiểu trên 100ml/h (2ml/kg/ph). Nếu thận không đáp ứng, phải tiến hành lọc ngoài thận cho người bệnh.