Chuyên gia dinh dưỡng khuyên con bị sởi mẹ nên cho ăn, uống gì để mau khỏi và tránh biến chứng

TS. BS Phan Bích Nga- Giám đốcTrung tâm Khám Tư vấn Dinh Dưỡng trẻ em - Viện Dinh Dưỡng quốc gia

Trao đổi với Phóng viên Đời sống Plus, TS. BS Phan Bích Nga- Giám đốcTrung tâm Khám Tư vấn Dinh dưỡng trẻ em - Viện Dinh dưỡng quốc gia đã có những chia sẻ rất chi tiết về chế độ dinh dưỡng cho trẻ mắc sởi. Đây là những kiến thức vô cùng hữu ích với các bậc phụ huynh khi chăm sóc con mắc sởi.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị sởi

Giai đoạn bị sởi trẻ thường sốt cao, mệt mỏi, vì vậy cha mẹ cần cho trẻ uống đủ nước. Có thể cho trẻ uống nước quả như nước cam, nước bưởi, nước chanh và các loại nước quả, sinh tố khác. Khi trẻ sốt cao, nôn và tiêu chảy cần cho trẻ uống dung dịch ORESOL để bù nước và điện giải theo hướng dẫn.

Cha mẹ cần hết sức lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị sởi

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn nhằm nâng cao miễn dịch cho bệnh nhân sởi 

- Đối với trẻ còn trong độ tuổi bú, mẹ cần tiếp tục cho con bú, cho bú nhiều lần hơn kết hợp với ăn bổ sung hợp lý. Thực hiện cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu là biện pháp tốt nhất giúp trẻ tăng trưởng, phát triển tối ưu và góp phần phòng bệnh tốt nhất.

- Trẻ tuổi ăn dặm: Nên cho trẻ ăn đủ nhu cầu dinh dưỡng, đa dạng thực phẩm (đủ 4 nhóm thực phẩm: nhóm chất đạm, nhóm chất béo, nhóm chất bột đường, nhóm cung cấp vitamin và chất khoáng với 15-20 loại thực phẩm), không quá kiêng khem để bù lại các chất dinh dưỡng mất đi (đặc biệt là năng lượng và protein) do nhiễm trùng và tiến triển bệnh. 

- Cần cho trẻ ăn đủ các thức ăn giàu đạm, đặc biệt các thực phẩm giàu đạm có giá trị sinh học cao như thịt, cá (cá chép, cá quả, cá ba sa, cá bông lau, cá hồi, cá trích…), trứng, sữa, hải sản... Đây cũng là nguồn cung cấp kẽm và sắt giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng rất tốt cho trẻ. Trong trường hợp trẻ bị biến chứng tiêu chảy hoặc viêm phổi, cần bổ sung kẽm theo hướng dẫn của nhân viên y tế bằng đường uống.

- Cho trẻ ăn thêm rau, quả có màu vàng, đỏ (cà rốt, cà chua, bí đỏ, cam, xoài, đu đủ, dưa hấu…) và các loại rau có lá xanh sẫm (rau muống, rau ngót, rau dền đỏ, cải bó xôi, xúp lơ xanh…) vì có nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin A, vitamin C … Những chất này giúp tăng cường miễn dịch, chống nhiễm trùng và làm nhanh lành các tổn thương, đặc biệt tổn thương ở mắt, chống mù lòa. Các loại quả khác giàu vitamin C giúp nâng cao sức đề kháng và cung cấp nước cho trẻ như bưởi, táo, lê… cũng rất tốt. Bên cạnh đó trẻ cần được uống bổ sung vitamin A theo phác đồ điều trị.

- Khi đang bị bệnh sởi không nên dùng các loại gia vị cay nóng như ớt, hạt tiêu, quế, hành tây, tỏi, cà ri…. hạn chế các thức ăn chứa nhiều chất béo no, nội tạng động vật. Tuyệt đối tránh, không dùng các thức ăn mà đã bị dị ứng hoặc các thức ăn lạ

Sau khi trẻ đã khỏi bệnh, cần cho trẻ ăn nhiều hơn trong giai đoạn hồi phục ít nhất là 2 tuần để trẻ có thể nhanh chóng trở về tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe bình thường.

Trẻ bị sởi nhất thiết phải bổ sung vitamin A

Theo TS.BS Phan Bích Nga, trẻ bị sởi nhất thiết phải bổ sung Vitamin A và việc bổ sung phải theo phác đồ điều trị  bệnh sởi của bộ Y tế. Cụ thể như sau:

Trẻ dưới 6 tháng: uống 50.000 đơn vị/ngày x 2 ngày liên tiếp.

+ Trẻ 6 - 12 tháng: uống 100.000 đơn vị/ngày x 2 ngày liên tiếp.

+ Trẻ trên 12 tháng và người lớn: uống 200.000 đơn vị/ngày x 2 ngày liên tiếp. Trường hợp có biểu hiện thiếu vitamin A: lặp lại liều trên sau 4 - 6 tuần

Các loại hoa quả giàu vitamin A cha mẹ có thể bổ sung thêm cho trẻ

TS. BS Phan Bích Nga cũng chia sẻ, ngoài bổ sung bằng đường uống cha mẹ có thể bổ sung vitamin A cho con bằng các loại thức ăn giàu vitamin A. Cụ thể như sau:

- Nên bổ sung cả ở dạng thức ăn có nguồn gốc động vật có nhiều vitamin A hay retinol tốt nhất. Trong đó, gan là nơi dự trữ vitamin A, nên gan có thành phần retinol cao nhất, ngoài ra chất béo từ thịt và lòng đỏ trứng cũng chứa một lượng vitamin A đáng kể.

- Các thức ăn nguồn gốc thực vật có nhiều tiền vitamin A (Beta-carotene) như các loại củ quả có màu vàng/đỏ, các loại rau màu xanh sẫm như rau ngót, rau giền, rau cải xanh, rau muống, rau đay, rau mồng tơi; dầu cọ và các loại dầu ăn khác. Theo các nghiên cứu gần đây, khi vào cơ thể tiền vitamin A sẽ được chuyển thành vitamin A (theo tỷ lệ 12:1 đối với hoa quả chín và 22-24: 1 đối với rau xanh).

- Vitamin A tan trong chất béo nên chế độ ăn cần có đủ dầu ăn/mỡ để giúp hấp thu và chuyển tiền vitamin A sang dạng vitamin A.

Với những chia sẻ tâm huyết của mình, TS. BS Phan Bích Nga cũng nhấn mạnh cha mẹ cần bình tĩnh, không quá hoảng hốt, cần trang bị kiến thức cơ bản để bảo vệ con an toàn vượt qua bệnh sởi, tránh những biến chứng đáng tiếc.